ازبکستان مقصد صادراتی خوبی برای محصولات پتروشیمی، آهن و فولاد، آلومینیوم و انواع میوه و سبزی مثل سیب زمینی، پسته، سیب، خرما، کیوی، همچنین توربینهای بخاری، PVC و … محسوب میشود. قبل از صادرات به ازبکستان لازم است تا با قوانین و شرایط این کشور برای واردات و همچنین کشورهای رقیب خود در این بازار آشنا شوید.
بررسی ویژگیهای ازبکستان
کشور ازبکستان واقع در آسیای میانی، در شمال ترکمنستان و در جنوب قزاقستان قرار گرفته است. این کشور از سال 1924م یک جمهوری سوسیالیستی تشکیل داده.
| پایتخت | تاشکند |
| شهرهای بزرگ | تاشکند |
| تولید ناخالص داخلی | 270.062 میلیارد دلار (در سال 2021) |
| واحد پول | سوم UZS |
| جمعیت | 31.360.836 (در سال 2023) |
| زبان | ازبک (زبان رسمی)، روسی، تاجیک و سایر |
| دین | مسلمان 88% (اکثرا سنی)، ارتدوکس شرقی 9%، سایر 3% |
از دیرباز پنبه و غلات، تولیدات اصلی کشاورزی این منطقه به شمار میرفته است. اما از سال 1991 تولیدات کشاورزی خود را متنوع کرده و ظرفیت صادرات مواد معدنی و نفت خود را توسعه داده است.
در حال حاضر تولیدات کشاورزی ازبکستان عبارت از شیر، گندم، سیب زمینی، هویج، پنبه، گوجه فرنگی، سبزیجات، انگور، پیاز و هندوانه است.
تولیدات صنعتی ازبکستان نیز شامل کاشی، غذاهای فراوری شده، ساخت ماشینآلات، مواد معدنی، استخراج هیدروکربن، مواد شیمیایی و متالورژی میشود.
ازبکستان کشور جوانی است و بنابراین نیروی کار خوبی دارد.
به طور کلی، کشورها اکثراً تمایل دارند با کشورهای همسایه و نزدیک خود مبادلات تجاری داشته باشند که نه تنها از نظر جغرافیایی بهم نزدیک هستند، بلکه از نظر فرهنگی نیز شباهتهایی دارند. ایران و ازبکستان نیز علاوه بر اینکه هر دو اکثریت مسلمان دارند، از نظر جغرافیایی نیز بسیار به هم نزدیکند و تنها یک کشور ترکمنستان بین آنها فاصله انداخته است.
مشاوره صادرات به ازبکستان
صرفاً نزدیکی دو کشور به هم نمیتواند موفقیت صادرات را تضمین کند. اگر قصد دارید در صادرات به ازبکستان موفق عمل کنید باید تحقیقات کاملی در خصوص این بازار، نیازها و تولیدات آن، قوانین گمرکی و پتانسیل روابط بین ایران و اربکستان داشته باشید. گرچه ما در این مقاله قصد داریم به همه این موارد بپردازیم ولی در صورتی که نیاز به تفحص بیشتر و عمیقتر این بازار دارید میتوانید به طور خصوصی با مشاوران و کارشناسان سولوتیس صحبت کنید. برای این منظور بر روی دکمه زیر کلیک کنید تا فرم درخواست مشاوره ظاهر شود. با تکمیل فرم با شما در واتساپ تماس خواهیم گرفت.
فهرست محصولات صادراتی به ازبکستان
پاسخ به این سوال مستلزم بررسی آمار مربوط به واردات ازبکستان طی سالهای گذشته از ایران و از کشورهای مختلف جهان است. بهترین منبع موثق برای آمار صادرات و واردات، ترید مپ است. ترید مپ آمار واردات ازبکستان را در سال 2023 و سالهای قبل از آن به این صورت گزارش کرده است:
| HS کد | نام محصول | ارزش واردشده در سال 2022 (هزار دلار امریکا) | تراز تجاری در سال 2022 (هزار دلار امریکا) | رشد سالانه درصد ارزش واردات بین سالهای 2018 تا 2022 |
|---|---|---|---|---|
| کل | همه محصولات | 28.264.000 | 12.977.072 | 11 |
| 84 | رئاکتورهای هسته ای | 4.924.245 | 4.516.598- | 1- |
| 87 | وسایل نقلیه به جز تراموا یا راه آهن | 2.651.480 | 2.293.643- | 5 |
| 72 | آهن یا استیل | 2.010.432 | 1.822.117- | 11 |
| 27 | سوختها و روغنهای معدنی | 1.794.054 | 577.781- | 21 |
| 85 | تجهیزات الکتریکی | 1.726.527 | 1.525.081- | 16 |
| 30 | محصولات دارویی | 1.584.956 | 1.559.998- | 19 |
| 39 | مصنوعات پلاستیکی | 1.238.100 | 828.087- | 18 |
| 73 | قطعات آهن یا فولاد | 890.972 | 822.595- | 8 |
| 44 | پشم و مصنوعات پشمی | 858.280 | 839.314- | 8 |
| 10 | غلات | 834.934 | 824.839- | 28 |
همانطور که مشاهده میکنید، بیشترین واردات ازبکستان رئاکتورهای هستهای است. با توجه به تراز تجاری آن که تقریبا برابر با ارزش واردات ذکر شده، متوجه میشویم که رآکتورها و قطعات آنها برای ازبکستان مصرف داخلی دارد. در مقابل، ازبکستان برای سوختها و روغنهای معدنی به عنوان ری اکسپورتر عمل میکند و بیشتر آن را دوباره به کشورهای دیگری صادر میکند.
این آمار تنها مربوط به یک سال است در صورتی که برای نتیجهگیری بهتر باید به میانگین چند سال گذشته نیز نگاهی داشت. مثلا صادرات غلات به ازبکستان در بازه پنج سالهی 2018 تا 2023 به مقدار 28 درصد افزایش داشته و میتواند نشان دهنده نیاز رو به رشد ازبکستان به غلات و احتمال واردات بیشتر این محصول باشد.
البته که لیست محصولات صادراتی به ازبکستان بسیار بیشتر از این ده مورد است. اینها تنها بیشترین واردات ازبکستان هستند. برای مشاهده بقیه محصولات این لیست از ترید مپ استفاده کنید. در تریدمپ همچنین میتوانید آمار کشورهای صادرکننده به ازبکستان را نیز داشته باشید.
همانطور که مشاهده میکنید، ازبکستان بیشتر محصولات خود را از چین، روسیه و قزاقستان تأمین میکند. چین 22 درصد و روسیه 21 درصد از سهم بازار ازبکستان را در دست دارند. طبیعتاً این دو کشور بهترین گزینه برای تأمین محصولات مورد نیاز ازبکستان هستند، چراکه تولیدکنندههای بزرگی در سطح جهان هستند که از قضا در همسایگی ازبکستان واقع شدهاند.
با این حال، حدود 60 درصد از بازار ازبکستان برای کشورهای دیگر باقی مانده است. پس میتوان با یک بررسی حساب شده و دقیق، حضوری قوی و پررنگ در این بازار داشت.
چه محصولاتی به ازبکستان صادر کنیم؟
در جدول قبل، محصولاتی با HS کد دو رقمی مورد بررسی قرار گرفتند که خود میتوانند دربرگیرنده مجموعهای از محصولات جزئیتر باشند. محصولات دقیقتر با HS کد شش رقمی مشخص میشوند. از همین رو در جدول زیر به سراغ بررسی HS کدهای شش رقمی رفتیم و مشخص شد بیشترین نیاز کشور ازبکستان، انواع ماشینهای موتوری و قطعات آنهاست.
| HS کد | نام محصول | ارزش واردشده در سال 2022 (هزار دلار امریکا) | تراز تجاری در سال 2022 (هزار دلار امریکا) | درصد رشد سالانه ارزش واردات بین سالهای 2018 تا 2022 |
|---|---|---|---|---|
| کل | همه محصولات | 28.264.000 | 12.977.072 | 11 |
| 300490 | داروهایی متشکل از محصولات مختلف با اهداف درمانی یا پیشگیری | 952.519 | 941.165- | 15 |
| 100199 | گندم و مزلین | 763.267 | 761.760- | 30 |
| 271019 | روغن متوسط و مشتقات قیر یا نفت | 657.302 | 572.957- | 10 |
| 870323 | ماشینها و وسایل نقلیه موتوری برای کمتر از 10 سرنشین | 535.962 | 535.395- | 14 |
| 170113 | نیشکر خام بدون افزودنی | 464.450 | 464.450- | 81 |
| 720839 | محصولات نوردتخت آهن یا فولاد غیرآلیاژی | 437.667 | 437.604- | 60 |
| 870899 | قطعات تراکتور و وسایل نقلیه موتوری برای بیش از 10 سرنشین | 377.739 | 375.981- | 14- |
| 880240 | انواع هواپیماهای موتوردار با وزن بیش از 15هزار کیلوگرم | 356.238 | 360.055- | 4- |
| 440711 | کاج اره شده یا خرد شده از طول یا پوست کنده | 338.897 | 338.892- | 2 |
| 870840 | جعبه دنده و قطعات آن برای تراکتور و وسایل نقلیه برای بیش از 10 سرنشین | 298.904 | 298.522- | 98 |
همان طور که مشاهده میکنید، بیشترین واردات ازبکستان در سال گذشته، محصولات دارویی، گندم و مشتقات قیر بوده است. با این حال واردات محصولاتی چون جعبه دنده تراکتور و نیشکر خام طی پنج سال گذشته حدود دو برابر افزایش داشته و ممکن است این روند ادامه داشته باشد.
با نگاهی به تراز تجاری، متوجه میشویم اکثر محصولات صادراتی به ازبکستان مصرف داخلی داشته و ازبکستان این محصولات را مجددا به دیگر کشورها صادر نمیکند.
در صورتی که علاقهمندید با معنی و نحوه تفسیر اطلاعات این جداول آشنا شوید به مقاله آموزش ترید مپ مراجعه کنید.
میزان صادرات ایران به ازبکستان
ایران در سال گذشته مجموعا 292 میلیون دلار به ازبکستان صادرات داشته و با اینکه تنها 1 درصد از سهم این بازار را در اختیار دارد، توانسته طی 5 سال گذشته 20 درصد صادرات به ازبکستان را افزایش دهد. طبق آمار ترید مپ ایران در میان 14 کشور اول صادرکننده به ازبکستان قرار دارد.
بیشترین صادرات ایران به ازبکستان را محصولات آهنی (کد تعرفه 7207129) و پلی اتیلن (3901) تشکیل می دهد. پسته (کد تعرفه 080251) نیز با اختلاف در مقام سوم قرار دارد. منبع آمار این بخش سایت گمرک ایران است.
صادرات خرما به ازبکستان
بیشتر بخوانید: بهترین کشور برای صادرات خرمای ایران
صادرات کاشی به ازبکستان
سایت گمرک ایران آمار دقیقی از میزان صادرات کاشی به ازبکستان ارائه نداده ولی طبق آمار ترید مپ، ایران هم مانند بسیار از دیگر کشورها به ازبکستان کاشی (کد تعرفه 3918) صادر میکند و از این نظر در جایگاه نسبتا خوبی قرار دارد. هرچند بیش از نیمی از سهم بازار کاشی ازبکستان در دست دو کشور چین و روسیه است.
شاید ایران از نظر صادرات انواع پوششهای نساجی کف (کد تعرفه 57) به ازبکستان جایگاه بهتری داشته باشد. ایران از نظر صادرات پوششهای پرزدار، چمن مصنوعی و … به ازبکستان در جایگاه سوم قرار گرفته.
صادرات پسته به ازبکستان
ایران انواع پسته با پوست را به صورت خشک یا تازه به ازبکستان صادر میکند. مجموع پسته صادرشده از ایران به ازبکستان در سال 2022 حدود 8 میلیون دلار بوده است. در مورد صادرات پسته اطلاعات دقیقتری را در پست زیر نوشتهایم:
بیشتر بخوانید: صادرات پسته در ایران و جهان
صادرات میلگرد به ازبکستان
در ترید مپ، ایران در مقام سوم صادرات میلگرد به ازبکستان قرار دارد. در سال 2022 ایران حدود 15 میلیون دلار میلگرد (کد تعرفه 721420) به ازبکستان صادر کرده است. البته بزرگترین مقاصد صادراتی میلگرد ایران دو کشور عراق و ترکیه هستند. اما در این میان نمیتوان سهم ازبکستان را از واردات میلگرد ایران نادیده گرفت. به خصوص که طبق اطلاعات سایت اکسپورت پتنشیال مپ (export potential map) ایران ظرفیت خوبی برای افزایش حجم صادرات میلگرد به ازبکستان دارد.
صادرات دارو به ازبکستان
در فهرست محصولات صادراتی به ازبکستان دیدیم که ازبکستان یکی از مقاصد بزرگ برای محصولات دارویی در جهان به شمار میرود. اما اینکه آیا داروی مورد نیاز خود را از ایران تأمین میکند یا نه بحث دیگری است. متأسفانه ایران در میان 40 کشور اول صادرکننده محصولات دارویی به ازبکستان دیده نمیشود. با این حال محصولاتی مانند بی کربنات سدیم تزریقی گرید دارویی، استئارات فلزی گرید دارویی و برخی دیگر از انواع داروها به ازبکستان صادر میکند.
صادرات خوراک آبزیان به ازبکستان
خوراک حیوانات را میتوان با دو کد تعرفه 230990 (غذای حیوانات به جز غذای سگ و گربه) و 0511 (محصولاتی از حیوانات مرده که برای مصرف انسان مناسب نیستند، از جمله ماهی مرده و …) دسته بندی کرد. البته ازبکستان هم خریدار خوبی برای این محصولات بوده است. در سال 2022 صادرات خوراک آبزیان از دسته دوم (حیوانات مرده) به ازبکستان حدود 9 میلیون دلار و از دسته اول (غذای حیوانات) حدود 31 میلیون دلار بوده است.
بزرگترین صادرکنندگان خوراک آبزیان به ازبکستان، چین و روسیه هستند.
اگر برای پیدا کردن مشتری خارجی برای محصول خود مشکل دارید به واتساپ شماره 09201126474 پیام دهید.
صادرات خشکبار به ازبکستان
انواع میوه چه به صورت تازه و چه به صورت خشک با کد تعرفه 08 تعریف میشود و واردات ازبکستان در این حوزه در سال گذشته 600 میلیون دلار بوده است. این مقدار همچنین طی دو سال گذشته 20 درصد افزایش داشته است.
البته بیشترین صادرات میوه و خشکبار به ازبکستان از روسیه و قزاقستان بوده است. اما با این حال ایران نیز سهمی از این بازار داشته و توانسته صادرات به نسبت خوبی در این زمینه داشته باشد.
برای صادرات خشکبار همچنین میتوانید از مقاله «بهترین بازار صادرات خشکبار» استفاده کنید.
صادرات محصولات پتروشیمی به ازبکستان
در مورد صادرات محصولات پتروشیمی نیز مقالهای با عنوان «لیست محصولات پتروشیمی صادراتی ایران» در سولوتیس نوشتهایم که میتوانید از آن استفاده کنید.
همچنین خدمات ویژهای برای محصولات پتروشیمی در نظر گرفتهایم و شما میتوانید با شماره 02128426286 تماس بگیرید و از خدمات ما آگاه شوید.
صادرات سیب زمینی به ازبکستان
صادرات به ازبکستان محدود به دارو و ماشینآلات نمیشود بلکه گستره وسیعی از محصولات کشاورزی و غذایی نیز به ازبکستان صادر میشود. یکی از محصولات کشاورزی مورد نیاز این بازار، سیب زمینی با کد تعرفه 070190 است. البته ازبکستان بیشتر سیب زمینی مورد نیاز خود را از قزاقستان و روسیه تأمین میکند.
اگر قصد دارید به ازبکستان صادرات داشته باشید، بهتر است پتانسیل صادرات به ازبکستان را مورد بررسی قرار دهید تا متضرر نشوید.
پتانسیل صادرات به ازبکستان در پنج سال آینده
تا اینجا مقدار واردات و صادرات به ازبکستان را مورد بررسی قرار دادیم. اما پتانسیل صادرات به کشور بحث دیگری است. سایت اکسپورت پتنشیال مپ، بر اساس روابط بین کشورها، مسائل سیاسی و تجاری، فاصله و … پتانسیل صادرات و واردات میان کشورها را پیشبینی میکند. بر این اساس، پلی اتیلن، میلگرد، محصولات آهنی یا استیل، آلومینیوم غیرآلیاژی، سیب زمینی، قطعات توربینهای بخار، پسته و خرما به ترتیب طی پنج سال آینده از پتانسیل بالایی برای صادرات به ازبکستان برخوردارند.
حتی برخی محصولات مانند محصولات آهنی یا استیل با کد تعرفه 720711 در حال حاضر به هیچ وجه از ایران به ازبکستان صادر نمیشوند اما پتانسیل بالایی برای صادرات دارند و میتوانند به عنوان گزینه صادراتی در نظر گرفته شوند.
لیست تجار ازبکستان
اگر به دنبال مشتری ازبک برای فروش محصولات خود هستید باید تجاری را پیدا کنید که در یکی دو سال اخیر محصول مورد نظر شما را از تاجران دیگر خریداری کرده باشد. ما در مقاله پیدا کردن مشتری خارجی انواع روشها را شرح دادهایم اما در صورت نیاز میتوانید لیست آماده تجار معتبر را نیز خریداری کنید.
شرایط صادرات به ازبکستان
برای بررسی قوانین و شرایط صادرات به ازبکستان برای هر محصول میتوانید از سایت مک مپ استفاده کنید.
برای مثال گمرک ازبکستان برای واردات پسته و خشکبار 20% تعرفه دریافت میکند. در مقابل، تعرفه واردات آهن و استیل به ازبکستان صفر است.
سایر قوانین و الزامات بستهبندی، برچسب گذاری، نوع کانتینر و … نیز برای هر محصول به تفکیک در سایت مک مپ درج شده. نحوه کار با مک مپ را در مقاله آموزش ویدئویی کار با مک مپ مشاهده کنید.
اگر در ابتدای راه صادرات هستید
تیم سولوتیس با روشن کردن مسیر، شما را از سردرگمیهای اولیه نجات میدهد.
اگر گامهای اولیه در صادرات را برداشته اید
تیم سولوتیس به شما کمک میکند تا بتوانید یک قبل و بعد کاملاً متفاوت از رشد صادرات کسبوکار خود داشته باشید.
اگر در مسیر توسعه بازاریابی صادراتی خود هستید
تیم سولوتیس به شما کمک میکند تا بتوانید حجم صادرات خود را توسعه دهید.
جمع بندی
در این مطلب اطلاعات متنوعی در خصوص محصولاتی که در حال حاضر به ازبکستان صادر میشوند و محصولاتی که پتانسیل خوبی برای صادرات به ازبکستان دارند معرفی شدند. اگر تصمیم دارید به زودی مثلا طی یک یا دو سال آینده محصول خود را به ازبکستان صادر کنید بهتر است به پتانسیل ازبکستان توجه کنید، اما چنانچه همین الآن قصد دارید صادرات خود را شروع کنید باید به اطلاعات و آمار یک سال گذشته توجه کنید.
اگر سوالی در ذهن شماست که در این مطلب پاسخ داده نشده، میتوانید از طریق بخش دیدگاهها با ما در ارتباط باشید. نظرات شما راه را برای مقالات آینده سولوتیس روشن خواهد کرد.
منابع مقاله:
وبسایت سازمان تجارت جهانی (ITC) برای استخراج آمار صادرات به ازبکستان
وبسایت Potential Map برای بررسی پتانسیل های صادرات به ازبکستان
وبسایت گمرک ایران برای بررسی آمار صادرات ایران به ازبکستان در سال گذشته
وبسایت سازمان توسعه تجارت ایران برای بررسی قوانین و الزامات صادرات به ازبکستان
