HS Code یا کد بین المللی کالا یک سیستم عملکرد برای استانداردسازی، طبقه‌بندی، کنترل و شناسایی محصولات صادراتی و وارداتی است.
در واقع دولت‌ها با در نظر گرفتن سیاست‌های مالی کشور، بودجه‌بندی، اقتصاد و قیمت گذاری این کد را برای کالاها طراحی می‌کنند که برای صادرکنندگان و واردکنندگان از اهمیت بالایی برخوردار است. به عبارت دیگر، بر اساس این اعداد، هم نوع دقیق کالا و هم نرخ عوارض گمرک برای کالای واردشده مشخص خواهد شد.
در این مقاله خواهید خواند:
تمامی موارد مربوط به اقدامات غیر تعرفه‌‌ای و اقدامات تعرفه‌‌ای مربوط به تجارت بین المللی و سایر فعالیت‌های اقتصادی و تجاری، نگهداری و بررسی آمار گمرک در سیستم کد بین المللی کالا یا HS Code قرار دارد و با توجه به کد بین المللی کالا این آمار تهیه و استخراج می‌شود که نشان دهندهٔ اهمیت بالای HS Code است.
برای صادرکنندگانی که قصد ورود به بازار جهانی را دارند اهمیت HS Code چند برابر می‌شود، چراکه در بازرگانی بین المللی تمام کالاهای تجاری با توجه به یک استاندارد جهانی در گروه‌های مختلف دسته‌بندی می‌شوند.
در ایران نیز این دسته‌بندی‌ها در کتاب مقررات صادرات و واردات ایران که توسط توسط دفتر مقررات صادرات و واردات سازمان توسعه تجارت ایران تهیه شده، نوشته شده است. این کتاب نیز مانند نسخه بین المللی آن (که در همین مقاله درباره آن به تفصیل توضیح داده شده است) دارای ۹۸ فصل و 21 قسمت بوده که طی آن‌ها کدهای تمام محصولات در فرمت‌های دو رقمی تا هشت رقمی مشخص شده‌اند. این کدها و شماره گذاری‌ها به طور سالیانه به روز رسانی می‌شوند و برای اطلاع رسانی به صادرکنندگان و واردکنندگان، هر سال نسخه جدید کتاب بازنشر می‌گردد. لازم به ذکر است، این کتاب در دسترس عموم قرار می‌گیرد.
hs code مخفف چیست؟
HS از ابتدای کلمات Harmonized System Code به معنای «سیستم هماهنگ» گرفته شده است. نام سیستم هماهنگ نیز به جهت جهانی بودن و هماهنگ بودن این کدها برای تمام کشورهاست. البته توجه داشته باشید که 6 رقم از این کد بین‌المللی است و دو رقم بعدی برای کشورهای مختلف ممکن است متفاوت باشد. اما با همان 6 رقم نیز در اکثر موارد نوع محصول به خوبی مشخص می‌شود.
HS کد چیست؟
اچ اس کد یا کد تعرفه گمرکی یک روش عددی استاندارد شده برای طبقه بندی، شناسایی و تشخیص محصولات در سراسر جهان است. هر محصول در جهان یک قانون تعرفه کالا یا وضعیت اچ اس کد دارد. این کد بین‌المللی حداکثر تا 10 رقم است. از آنجا که هر دو رقم نماینده یکی از ویژگی‌های محصول است، هر چه تعداد ارقام HS کد یا کد تعرفه گمرکی بیشتر باشد، جزئی‌تر است یا به عبارت دیگر ویژگی‌های بیشتری از محصول را نمایش می‌دهد.
لزوم استفاده از این کد هنگام حمل و نقل محصول و ارسال محموله به کشور مقصد یا دریافت آن مشخص می‌شود. برای مثال در حمل و نقل دریایی به HS کد دقیق‌تری از محصول نیاز است (معمولا 8 رقم)، در حالی که در حمل و نقل هوایی یک کد کلی (معمولا 4 رقم) نیز کفایت میکند.
این کد در تمام سازمان‌های کشور از جمله سازمان توسعه تجارت، وزارت صنعت و معدن و سازمان امور مالیاتی کشور و حتی در ارگان‌ها و سازمان‌های خارجی و بین المللی به صورت یکسان و هماهنگ مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای مثال در تمام جهان کد محصول پسته خام بسته یکسان است.
همان طور که متوجه شدید، کد بین المللی کالا حتی مشخصات ریز و جزئی کالا را نیز شامل می‌شود (مثلا پسته خام بسته). در بازار‌های خرید و فروش جهانی فروشندگان و خریداران در فاکتور فروش کد گمرکی کالا یا همان HS CODE را ثبت می‌کنند.
بیشتر بخوانید: نحوه کار با سامانه نیما و خرید و فروش ارز
HS Code یک سامانهٔ هماهنگ بین المللی برای شماره گذاری کالا است و توسط WCO پشتیبانی می‌شود.
سازمان جهانی گمرک یا WCO یک سازمان بین دولتی است که در راستای وظایف تعریف شده برای این سازمان به منظور تسهیل و پشتیبانی از امور گمرکات، وظیفهٔ هماهنگی System Harmonized یا HS Code نیز برای آن تعریف شده است. WCO تمام کالاها را در کدهای ۱۰ رقمی دسته‌بندی میکند که شرح کامل آن در کتابی با 97 فصل و 21 قسمت در دو نسخه انگلیسی و فرانسوی آمده است.
هیچ محصولی در جهان نمی‌تواند یافت شود که در یکی از این ۹۷ فصل نباشد در این دسته‌ها طبقه بندی نشود. بر این اساس، کالاها در سراسر جهان به وسیله اعداد و ارقام (کد گمرکی کالا یا HS کد) شناخته می‌شوند.
همان‌طور که پیشتر نیز اشاره شد، همه کشورها، من جمله ایران این کتاب را به زبان خود ترجمه و حقوق و وظایف مطابق با قانون کشور خود برای هر محصول را در نظر می‌گیرند.
چرا آشنایی با اچ اس کد کالاها مهم است؟
تمام فعالیت‌های اقتصادی و اقدامات تعرفه‌‌ای و غیر تعرفه‌‌ای کالا با توجه به شماره تعرفهٔ گمرک دسته بندی می‌شوند. کد کالا در پروفورم و فاکتور قرار دارد، البته نوشتن نام کالا نیز کافی است و درج کد برای خریداران و فروشندگان الزامی نیست؛ اما قانون در هنگام صادرات یا واردات یک کالا و معامله بین دو کشور متفاوت است.
به علاوه، از این کد برای شناسایی دقیق نوع کالا و بسیاری از مسائل دیگر مانند آنچه در ادامه ذکر شده استفاده می‌شود:
- آمار تجارت بین المللی و تعیین آمار آداب و رسوم هر کشور
- بررسی نقض قوانین و مقررات
- تعیین مبلغ پرداخت گمرک بر مبنای قوانین و مقررات
- بررسی شارژ و وضع مالیات بر ارزش افزوده و مالیات غیر مستقیم
- بخش‌های مختلف شماره تعرفهٔ گمرک یا HS Code
کاربردهای اچ اس کد چیست؟
هرچه زمان می‌گذرد تعداد کشور‌هایی که به ساختار طبقه‌بندی کالا یا همان HS Code می‌پیوندند افزایش پیدا میکند. تا سال ۲۰۱۵، ۱۸۰ کشور از HS Code در ساختار واردات و صادرات کالاهای خود استفاده می‌کردند.
کد بین المللی کالا در همهٔ گمرک‌های دنیا برای انجام تشریفات گمرکی، نظارت بر واردات و صادرات کالا و کنترل تجارت کاربرد دارد.
برخی از کاربردهای HS Code در مبادلات گمرکی عبارتند از:
- تعیین تعرفه گمرک
- جمع اوری مالیات داخلی کشور
- بررسی و جمع آوری آمار و اطلاعات تجارت بین المللی در هر کشور
- تعیین قوانین مبدا
- تعیین تعرفه‌های مرتبط با حمل و نقل کالا
- مدیریت ریسک در تشریفات گرمی
- تعرفه‌های توجیهی و مذاکرات تجاری
- طبقه بندی کالاهای خطرناک
Hs کد چگونه بر روی تعرفه های گمرکی تأثیر می گذارد؟
Hs کدها بر روی تعرفه های گمرک و حقوق ورودی تاثیر مستقیم دارند. در واقع این کدها برای تعیین مالیات و حقوق گمرکی واردات و صادرات محصولات استفاده می شوند. هر اچ اس کد با یک نرخ مالیات و گمرک خاص همراه است، بنابراین تعیین HS کد صحیح برای محصول شما می تواند بر روی هزینه هایتان تأثیر گذار باشد. به عنوان مثال، اگر شما اچ اس کد نادرستی برای محصول خود انتخاب کنید، ممکن است تعرفه های گمرکی بیشتر یا کمتری پرداخت کنید. حتما پیش از صادارت کالای مد نظرتان، عدد دقیق اچ اس کد محصول را با وارد کننده مورد نظر تعیین نمایید تا بیشترین سود عاید هر دویتان شود.
بیشتر بخوانید: راهنمای کامل ترخیص کالا از گمرک
چطور اعداد HS کد یا کد بین‌المللی کالا را تفسیر کنیم؟
در سامانهٔ بین المللی HS Code همهٔ کالاها با توجه به یک کد ۸ یا ۱۰ رقمی در کشورها طبقه‌بندی می‌شوند. در واقع، HS Code بین المللی دارای 8 رقم و HS Code اتحادیهٔ اروپا و کشور روسیه دارای 10 رقم است.
در هر دو نوع، ۴ یا ۶ رقم اول بین کشورهای عضو مشترک است و ۲ یا ۴ رقم بعدی با توجه به فضای طبقه‌بندی کالا در کشورهای مختلف متفاوت خواهد بود.
با توجه به این که ۶ رقم اول کد بین المللی از سمت چپ کالا در تمام کشورها یکسان است، استاندارد خوبی برای شناسایی کالا در مبادلات و مکاتبات تجاری است.
دو رقم اول HS مربوط به فصل مورد نظر هستند. دو رقم دوم سر دسته کالا را نشان می‌دهند و دو رقم سوم زیر دسته را نمایش می‌دهند. به عنوان نمونه hs کد ۱۰۰۶۳۰ بیانگر فصل ۱۰ (غله) سر دسته ۰۶ (برنج) و زیر دسته ۳۰ (برنج نیمه سفید یا برنج کامل سفید شده) است. به این ترتیب بر اساس کد تعرفه محصول می‌توان به نوع محصول با جزئیات پی برد.
چگونه HS کد مناسب محصولمان را پیدا کنیم؟
مرسوم‌ترین روش برای پیدا کردن اچ اس کد کالاها استفاده از سایت ایران کد است؛
- در اولین گام باید وارد سایت irancode. ir شوید.
- در بخش پایین صفحه بر روی گزینهٔ درخت واره ایران کد کلیک کنید.
صفحهٔ جدیدی برای شما باز می‌شود که شامل تب درخت‌واره‌های بین المللی کالا است، در این قسمت طبقه‌بندی HS Code را مشاهده می‌کنید و باید با توجه به این درخت وارهٔ بین‌المللی کد بین المللی کالا را تعیین کنید.
متأسفانه این وب‌سایت مرجع کاملی برای همه کالاها محسوب نمی‌شود و ممکن است نتوانید کالای مد نظر خود را در آن بیابید. در این صورت، مراجعه به کتاب «قانون و مقررات صادرات و واردات» برای پیدا کردن HS کد کالاها توصیه می‌شود.
البته مراجعه به وب‌سایت‌های خارجی مانند تریدمپ نیز می‌تواند راهگشا باشد.
به زودی مقاله جامعی درباره 6 روش پیدا کردن hs کد برای شما خوانندگان عزیز آماده خواهیم کرد.
بیشتر بخوانید: آموزش استخراج آمار تجاری از ترید مپ
جمع بندی و سوالات متداول
در این مقاله کد بین المللی کالا یا HS code اهمیت و ویژگی‌های آن را بررسی کردیم. با توجه به جهانی بودن کد بین المللی کالا شناخت و استفاده درست از HS code برای صادرکنندگان امری ضروری است. چنانچه شما نیز در این باره تجربه یا سوالی دارید خوشحال می‌شویم آن را با ما در میان بگذارید. نظرات ارزشمند شما راهگشای ما برای تولید محتوای مفیدتر خواهد بود.
- آیا باید اچ اس کد محصولم را در اسناد واردات/صادرات قید کنم؟
بله، HS Code یا کد تعرفه گمرکی باید در اسناد واردات/صادرات قید شود. این کد، برای شناسایی دقیق‌تر محصول شما توسط مقامات گمرکی و برای تعیین مالیات و گمرکی‌های مورد نیاز، بسیار مهم است.
- تفاوت HS Code با سایر سیستم‌های طبقه‌بندی محصول چیست؟
اچ اس کد یک سیستم جهانی طبقه‌بندی محصول است. کدهای این سیستم اعداد مشخص با معانی مشخص هستند و این کد ها برای تمامی کشورهای عضو سازمان گمرک جهانی یکسان است.
در مقابل، سایر سیستم‌های طبقه‌بندی محصولات مانند سیستم طبقه‌بندی محصولات آمریکا (HTSUS) و سیستم طبقه‌بندی محصولات اروپا (CN) ، دارای طبقه‌بندی خاص خود هستند و با یکدیگر متفاوت‌اند.
- اچ اس کدها چند وقت یکبار بروز رسانی می‌شوند؟
این کدها هر چهار سال یکبار به‌روزرسانی می‌شوند. این به‌روزرسانی‌ها توسط سازمان گمرک جهانی (WCO) با هدف تطبیق با تغییرات جدید در صنایع و تجارت جهانی، انجام می‌شود.
- چه اتفاقی می‌افتد اگر از کد HS نادرست برای محصول خود استفاده کنم؟
استفاده از HS Code نادرست در فرآیند واردات/صادرات می‌تواند منجر به مشکلاتی شود. در صورتی که اچ اس کد محصول شما اشتباه باشد، ممکن است باعث تأخیر در فرآیند واردات/صادرات شما شود و هزینه‌های اضافی برای شما به دنبال داشته باشد. همچنین، استفاده از اچ اس کد نادرست ممکن است باعث بروز اختلافات گمرکی و مالیاتی شود که می‌تواند موجب تأخیر در رسیدگی به پرونده شما و هزینه‌های اضافی برایتان شود. بهتر است در هنگام انتخاب کد HS برای محصول خود، دقت کافی را به خرج دهید و از درستی آن اطمینان حاصل کنید.
- چگونه می‌توانم اطمینان حاصل کنم که از اچ اس کد صحیح برای محصول خود استفاده می‌کنم؟
از روش های معتبر برای پیدا کردن اچ اس کد محصولتان استفاده نمایید. در مقاله ای به زودی 6 روش برای پیدا کردن کد تعرفه گمرکی دقیق و صحیح را به شما آموزش خواهیم داد.
دیدگاه (2)
برای مثال من اینجا چند تا از HS کدها را برای شما میگذارم:
پرینتر: 84433990,84433210,84433100
قطعات اتومبیل: 87089900, 27101912, 27101915
اجاق گاز الکترونیکی: 85166000
درسته. میتونید از سایت تریدمپ یا سایر سایتهایی که ذکر شد همه این ها رو به دست بیارید.
برای آشنایی با نحوه کار با ترید مپ می تونید این مطلب رو بخونید
آموزش استخراج و تفسیر آمار تجاری با ترید مپ