بر اساس آخرین آمار سال 2022، پنج کشور اول واردکننده خرما عبارت از هند، مراکش، امارات، فرانسه و امریکاست. بسیاری از کشورهای جهان قادر به تولید خرما نیستند و به همین دلیل نیاز به واردات خرما دارند. برخی دیگر نیز به عنوان ری اکسپورتر عمل کرده و بعد از وارد کردن خرما اقدام به بسته‌بندی و فراوری آن نموده و مجددا آن را به دیگر کشورها صادر می‌کنند. در این مطلب آمار واردات خرمای کشورهای مختلف را بررسی و با استفاده از سایت تجارت جهانی، پتانسیل صادرات خرمای ایران را برای 5 سال آینده پیش‌بینی می‌کنیم.
بزرگترین تولیدکننده خرما در جهان
آب و هوا و خاک ایران برای کشت و تولید خرما یکی از بهترین‌های جهان است و ایران را به یکی از بزرگترین تولیدکنندگان خرما در جهان تبدیل کرده است. در واقع ایران بعد از مصر بزرگترین تولیدکننده خرمای جهان است. با اینکه بیشترین سطح زیر کشت خرما در جهان متعلق به ایران است، به دلیل متوسط عملکرد تولید پایین، در مقام دوم تولید قرار گرفته است. ۱۵ استان کشورمان میزبان نخلستان‌های خرما هستند. از آن میان، پنج استان کرمان، خوزستان، سیستان و بلوچستان، بوشهر و هرمزگان دو سوم تولید خرمای ایران را برعهده دارند.
بزرگترین واردکننده خرمای جهان
بزرگترین واردکننده خرمای جهان در سال 2022 هند بود که حدود 240 میلیون دلار واردات خرما داشته است. مراکش و امارات نیز بازارهای کلیدی هستند که ارزش واردات آنها در همان سال به ترتیب چیزی در حدود 212 و 154 میلیون دلار بوده است.
در کل، واردات جهانی خرما در سالی که گذشت بالغ بر 2 میلیارد دلار بوده که نسبت به سال ۲۰۱8 به طور متوسط سالانه حدود ده درصد افزایش داشته و در نوع خود رشد خوبی محسوب می‌شود. با این حال، الگوی روند، نوسانات قابل توجهی را در طول دوره مورد مطالعه نشان می‌دهد.
در سال ۲۰۱۷ هند همچنان جایگاه نخست را در اختیار داشت. در آن سال هند حدود ۲۴۲ میلیون دلار خرما وارد کرد که تفاوت چندانی با آمار سال پیش ندارد. به علاوه پنج کشور اول واردکننده خرما طی سال‌های گذشته فقط با اندکی جا به جایی در جایگاه، همچنان ۵ مقام اول را حفظ کرده اند.
به طور کلی واردات جهانی خرما از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶ رشدی هفتاد و هفت و نیم درصدی داشته و در بین سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰ رشدی حدودا سیزده درصدی داشته. به عبارت دیگر از عدد ۱. ۶۴ میلیارد دلار به ۱. ۸۶ میلیارد دلار رسیده است.
از نظر حجم نیز هند با بیش از 400 هزار تن بزرگترین واردکننده خرما در سال 2022 بوده است. امارات با حدود 155 هزار تن در رتبه دوم و نیجر با واردات 114 هزار تن در رتبه سوم قرار گرفتند.
در بازار واردات خرما هند برای سال‌های متوالی در صدر جدول واردکنندگان قرار داشته و در کل تغییر محسوسی در جایگاه اول تا سوم این محصول شاهد نیستیم. وارد کنندگان سنتی خرما در همه سال‌های اخیر همان هند، امارات و مراکش بودند. با توجه به تغییراتی که در بازار مشاهده می‌شود لزوم معرفی محصولاتی با بسته بندی‌های جذاب و کیفیت بالا برای قاره اروپا و امریکا بیشتر احساس می‌شود.
اگر در حوزه تحقیقات بازار به اطلاعات بیشتر و دقیق‌تری نیاز دارید از گزارش‌های تجاری ما استفاده کنید.
بیشتر بخوانید: راهنمای صادرات خرما به هند
بزرگترین صادرکننده خرما در جهان
در حالی که ایران در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ جایگاه نخست را در میان صادرکنندگان خرمای جهان در اختیار داشت، در سال 2021 در رتبه ششم قرار گرفت و در سال 2022 بعد از عربستان و اسرائیل، بزرگترین صادرکننده خرما شد.
در نقشه بالا، آمار صادرکنندگان خرما را مشاهده می‌کنید. توجه داشته باشید که برخی از کشورهای صادرکننده، خودشان واردکننده خرما نیز هستند و در واقع به صورت ری‌اکسپورتر عمل می‌کنند. برای اطلاع از این کشورها باید به تراز تجاری آنها دقت کنید. کشورهایی با تراز تجاری برابر با مقدار صادرات، هیچ خرمایی وارد نمی‌کنند، اما کشورهایی که مانند امریکا تراز تجاری منفی یا حتی کمی کمتر از مقدار صادراتشان دارند به این معنی است که علاوه بر صادرات، واردکننده خرما نیز هستند.
تراز تجاری = صادرات – واردات
اطلاعات بازارهای جهانی برای محصول شما
را جمع‌آوری کرده و در اختیارتان قرار می‌دهد
صادرات خرمای ایران
ایران انواع خرمای خاصویی، پیارم، استعمران، زاهدی، شاهانی، کبکاب، کلوته، مضافتی و … را به کشورهای مختلف صادر میکند. بزرگترین واردکنندگان خرما از ایران به ترتیب عبارت از هند، پاکستان، افغانستان، ترکیه، قزاقستان، امارات، عراق، چین، آذربایجان و روسیه هستند. ما در مقاله آموزش جامع صادرات خرما به طور مفصل آمار صادرات خرمای ایران را مورد بررسی قرار داده‌ایم که می‌توانید برای اطلاعات بیشتر به آن مراجعه کنید.
البته باید توجه داشت که منبع ما در ارائه این آمار، سایت بین‌المللی تریدمپ است و به دلایل مختلف آمار مربوط به کشور ایران به دلیل عدم گزارش دقیق کشورمان به مجامع بین‌المللی گاهی بر اساس آمار آینه‌ای گزارش می‌شود. از همین رو ممکن است تفاوت‌هایی با آمار ارائه شده در وبسایت اتاق‌های بازرگانی داشته باشد. در هر حال، با بررسی بازارهای مناسب برای صادرات خرما از ایران به پتانسیل‌های نوظهوری برخورد می‌کنیم که می‌توانند بازاری بدون رقیب برای صادرکنندگان ایرانی فراهم کنند.
محصول خرمای ایران بیشتر به صورت فله به اقصی نقاط جهان صادر می‌شود و آنها همین محصول را با بسته بندی لوکس به بقیه دنیا صادر می‌کنند که همین امر باعث کاهش رتبه ایران از نظر ارزش صادرات خرما می‌شود.
همچنین از نظر میزان عملکرد نخستان‌های کشور به لحاظ حجم تولید خرما در هر هکتار در بین پنج استان اول، جنوب کرمان با تولید ۶ هزار و ۶۷۰ کیلوگرم خرما در هر هکتار در رتبه نخست، کرمان با ۶ هزار و ۲۵۶ کیلوگرم، فارس با پنج هزار و ۹۸۳ کیلوگرم، هرمزگان با پنج هزار و ۳۶۵ و سیستان و بلوچستان با تولید پنج هزار و ۱۳۲ کیلوگرم خرما در هر هکتار قرار دارند.
بسته به شهر محل کشت، زمان برداشت خرما از تیرماه تا اوایل پاییز متغیر است. برای نمونه برداشت خرما در استان فارس از اوایل مردادماه شروع شده و تا اواخر آبان‌ماه ادامه دارد. فصل برداشت خرما زمان خرید و فروش عمدهٔ خرما نیز هست و خرماهای داد و ستد شده، در انبار‌ها و سردخانه‌ها نگه داری می‌شوند. قیمت عمده خرما، تحت تاثیر عواملی همچون میزان صادرات، نزدیکی به ماه مبارک رمضان و سیاست‌های صادراتی اعمال شده از سوی دولت قرار دارد.
آماری که در این مقاله ارائه شده از تریدمپ استخراج شده اند که یک شاخه از سایت تجارت جهانی است. آموزش استفاده از از این سایت را می‌توانید در مقاله «ویدئوی فارسی تریدمپ» مشاهده کنید. همچنین می‌توانید در دوره‌های آموزشی ما شرکت کنید تا علاوه بر نحوه استخراج اطلاعات، پیدا کردن مشتری، بازاریابی و سایر مراحل صادرات را یاد بگیرید.
کار با ابزارهای صادراتی، تحلیل اطلاعات تجاری، جلب اعتماد مشتریان خارجی، یافتن مشتری خارجی، فرایندهای عملیاتی صادرات
صادرات خرما به ترکیه
مقدار واردات خرمای ترکیه در هر یک از دو سال 2022 و سال قبل از آن حدود 63 میلیون دلار بوده است. بزرگترین صادرکنندگان خرما به ترکیه در این سال، به ترتیب عبارت بودند از ایران، عربستان سعودی، اسرائیل، تونس و فلسطین.
همانطور که مشاهده می‌کنید، ترکیه بیشترین نیاز خرمای خود را از ایران تأمین میکند. اما متاسفانه با نگاهی به وزن خرمای ایران در مقایسه با کشورهای دیگر، متوجه می‌شویم که قیمت خرمای ایران بسیار پایین‌تر است. در واقع ایران حدود 23.5 هزار تن را به قیمت 12 میلیون دلار به ترکیه فرستاده در حالی که عربستان تنها 8 هزار تن را با قیمت 10.5 میلیون دلار و اسرائیل 2 میلیون تن را با قیمت 10 هزار دلار به ترکیه ارسال کرده‌اند. این اختلاف می‌تواند ناشی از کیفیت پایین خرمای ایرانی یا صادرات فله آن باشد.
اگر به دنبال مشتریان خرما در ترکیه یا هر کشور دیگری هستید، صفحه لیست مشتریان خارجی را مشاهده کنید.
صادرات خرما به روسیه
روسیه در سال 2022 حدود 25 هزار تن خرما به ارزش 50 میلیون دلار وارد کرده است. بزرگترین صادرکنندگان خرما به روسیه به ترتیب عبارتند از اسرائیل، ایران، تونس، امارات و قزاقستان. با اینکه ایران در رتبه دوم است، اختلاف زیادی با اسرائیل دارد به طوری که اسرائیل 34 میلیون دلار و ایران 6.5 میلیون دلار به روسیه صادرات داشته‌اند. از آنجا که آمار دقیقی از مقدار خرمای اسرائیلی صادرشده به روسیه در دست نیست، نمی‌توان مقایسه خوبی بین ارزش خرمای ایرانی صادر شده به روسیه با خرمای صادراتی دیگر کشورها داشت.
اگر قصد صادرات خرما به روسیه را دارید، می‌توانید از خدمات صادراتی و کارشناسان مستقر ما در روسیه کمک بگیرید.
صادرات خرما به هند
هند بزرگترین واردکننده خرما در جهان و بزرگترین واردکننده خرما از ایران است. با این حال ایران هنوز پتانسیل افزایش مقدار صادرات خرما به هند را دارد.
طبق آمار تریدمپ، هند در سال 2022 میلادی در مجموع 231 میلیون دلار خرما وارد کرده است. بزرگترین صادرکننده خرما به هند، امارات با 86 و عراق با 77 میلیون دلار هستند. ایران در رتبه سوم صادرکنندگان خرما به هند قرار دارد.
در جدول زیر گزارش سالانه اتاق بازرگانی تهران را مشاهده می‌کنید:
| سال (هجری شمسی) | ارزش صادرات خرمای ایران به هند (هزار دلار) |
|---|---|
| 1394 | 29670 |
| 1395 | 31106 |
| 1396 | 42011 |
| 1397 | 66434 |
| 1398 | |
| 1399 | 55975 |
صادرات خرما به اوکراین
اوکراین بیش از نیمی از نیاز خود به خرما را از ایران تأمین میکند. در واقع ایران با 1 میلیون دلار صادرات خرما به اوکراین بزرگترین تأمین کننده خرمای این کشور است. در سال قبل یعنی 2021 نیز بیش از نیمی از خرمای مورد نیاز اوکراین از ایران تأمین شده بود. اما با همه اینها، اوکراین بازار کوچکی برای خرماست و نسبت به دیگر کشورها، نیاز بالایی به خرما ندارد و حتی خرمای وارد شده را مجدد صادر نیز نمی‌کند.
در میان ارقام صادرشده به اوکراین، خرمای مضافتی، کبکاب، زاهدی، شاهانی، استعمران و کلوته بیش از همه به چشم می‌خورد.
اگر نمی‌دانید محصول خرمای خود را به کدام کشور صادر کنید، با شماره 09201126474 تماس بگیرید یا در واتساپ به همین شماره پیام دهید تا کارشناسان ما راهنمایی‌تان کنند.
صادرات خرما به عراق
عراق تقریبا تمام نیاز خرمای کشورش را از ایران و امارات تأمین میکند. در سال 2022 ایران حدود 9 میلیون دلار و امارات حدود 3.5 میلیون دلار به عراق خرما صادر کرده‌اند.
با توجه به اینکه عراق مجموعا 12.5 میلیون دلار خرما به وزن 12 هزار دلار وارد کرده است، می‌توان نتیجه گرفت که عراق مبلغ کمتری نسبت به دیگر کشورها برای خرما پرداخت میکند.
در مورد این کشور، ارزش صادراتی ارقام کبکاب، مضافتی و استعمران نسبت به سایر ارقام کمی بیشتر بوده است.
بیشتر بخوانید: انواع خرمای صادراتی + بهترین و گرانترین خرمای ایران
صادرات خرما به افغانستان
افغانستان نیز مانند عراق بیشتر نیاز خود به خرما را از دو کشور ایران و امارات تأمین میکند. مقدار واردات خرمای افغانستان در سال 2022 در مجموع حدود 25 میلیون دلار برای 32 هزار تن بوده است. از این مقدار، 97 درصد یعنی حدود 24.5 میلیون دلار از ایران تأمین شده است. طی 5 سال اخیر منتهی به 2022، افغانستان به مرور مقدار واردات خود از ایران را 11 درصد افزایش و از امارات به اندازه 22 درصد کاهش داده است.
مردم این کشور از میان ارقام مختلف این میوه، به ارقام مضافتی و زاهدی توجه بیشتری نشان می‌دهند؛ هرچند سایر ارقام مانند کلوته، استعمران، شاهانی و غیره نیز به افغانستان صادر می‌شود.
افغانستان نیز مانند عراق از مزیت همسایگی و هم مرز بودن با ایران برخورار است که می‌تواند بر روابط تجاری دو کشور تأثیرگذار باشد. به خصوص که کشور افغانستان برخلاف عراق از آب و هوای مناسب و مساعد برای پرورش نخل و برداشت میوه آن برخوردار نیست و طبعا نیاز بیشتری به واردات خرما از دیگر کشورها خواهد داشت. با این حال، صادرات خرما به افغانستان با مشکلاتی مواجه خواهد بود که به نوع سنتی بازار افغانستان برمی‌گردد. به عبارت دیگر اگر قصد صادرات به افغانستان یا عراق را داشته باشید باید برای پیدا کردن مشتری به صورت حضوری مراجعه کنید.
صادرات خرما به آلمان
آلمان با 68 میلیون دلار واردات خرما، بازار نسبتا بزرگی برای خرما محسوب می‌شود. بزرگترین صادرکنندگان خرما به آلمان به ترتیب تونس، اسرائیل، فرانسه و ایران هستند. البته تونس با اختلاف زیادی، 47 درصد از خرمای مورد نیاز آلمان را تأمین میکند؛ اما سهم ایران از این بازار نیز حدود 6 درصد معادل 4 میلیون دلار برای 2 هزار تن خرما بوده است.
طبق گزارش اتاق بازرگانی تهران، از میان کلیه ارقام صادر شده نیز، رقم مضافتی با اختلاف، بیشترین ارزش را داشته است.
به طور کلی آلمان بازار بزرگی برای بسیاری از محصولات است. این کشور یکی از بزرگترین صادرکنندگان و واردکنندگان جهانی است. لیست بهترین محصولات برای صادرات به آلمان را در مقاله «کامل‌ترین لیست کالاهای صادراتی به آلمان» بخوانید.
صادرات خرما به چین
در حالی که در گذشته، خرمای صادراتی به چین اکثرا در حد سه نوع و بیشتر خرمای مضافتی بوده است، اخیرا تنوع ارقام صادراتی افزایش یافته و در رأس همه، رقم شاهانی قرار دارد.
بزرگترین شریک تجاری چین برای تأمین خرما، ایران است. بیش از 50 درصد از خرمای مورد نیاز چین از ایران تأمین می‌شود. به طوری که کل واردات خرمای چین در سال 2022 حدود 9 میلیون دلار برای 20.5 تن بوده است که 4.5 میلیون دلار (10.5 تن) آن را ایران صادر کرده است.
روابط سیاسی مساعد میان ایران و چین بر روی روابط تجاری و اقتصادی نیز اثر گذاشته و در این سالها شاهد حجم خوبی از صادرات و واردات میان ایران و چین بوده‌ایم. در مقاله «آمار صادرات به چین + لیست کالاهای صادراتی» در مورد سایر کالاهای مناسب برای صادرات به چین، توضیح داده‌ایم.
طی سالیان گذشته، همواره ایران بزرگترین تأمین کننده خرمای بازارهایی چون چین، افغانستان و عراق بوده است. اما اگر قصد صادرات دارید، پیشنهاد می‌کنیم حتما با توجه به پتانسیل و ظرفیت کشورهای مختلف برای انتخاب بازار هدف اقدام کنید. چراکه گاهی یک بازار بزرگ، ظرفیت افزایش واردات خرما از ایران را ندارد. برعکس، ممکن است بازار دیگری که از سوی بازرگانان ایرانی مورد کم توجهی قرار گرفته، قابلیت افزایش حجم خرید خرما از ایران را تا حد زیادی داشته باشد.
پتانسیل صادرات خرما در 5 سال آینده
برای بررسی پتانسیل‌های صادراتی می‌توانیم از سایت اکسپورت پتنشیال مپ وابسته به سایت تجارت جهانی کمک بگیریم. در این وبسایت، پتانسیل بسیار خوبی برای صادرات خرما از ایران به کشورهای هند، امارات و اندونزی پیش بینی شده است.
| کشور واردکننده | پتانسیل صادرات (میلیون دلار) | صادرات فعلی (میلیون دلار) | پتانسیل استفاده نشده (میلیون دلار) |
|---|---|---|---|
| هند | 88 | 50 | 38 |
| امارات | 81 | 13 | 68 |
| اندونزی | 44 | 3/5 | 40 |
| ترکیه | 20 | 17 | 3/2 |
| افغانستان | 17 | 23 | - |
| روسیه | 15 | 5/7 | 9/5 |
| عراق | 14 | 11 | 3/4 |
| پاکستان | 14 | 31 | - |
| قطر | 8/6 | 0/839 | 7/8 |
| چین | 5/6 | 3/4 | 2/2 |
| کویت | 4/9 | 0/238 | 4/7 |
| سوریه | 4/8 | 1/1 | 3/7 |
| آلمان | 4/5 | 2/9 | 1/5 |
| عمان | 3/3 | 0/067 | 3/2 |
مشاهده می‌کنید که ظرفیت صادرات خرما به افغانستان و پاکستان برای 5 سال آینده صفر است. بنابراین اگر به تازگی قصد شروع صادرات خرما دارید بهتر است این دو کشور را از لیست بازارهای هدف خارج کنید، اما اگر از قبل در حال صادرات خرما بوده‌اید یا در میان راه هستید، می‌توانید به کار خود ادامه دهید.
اطلاعاتی از این دست و بسیاری اطاعات دیگر را می‌توانید در جلسات مشاوره ما به دست آورید. برای رزرو جلسه مشاوره به شماره واتساپ 09201126474 پیام دهید یا با همین شماره تماس بگیرید.
مشکلات و پیشنهادها
با وجود اینکه ایران در صادرات خرما به دیگر اقصی نقاط دنیا در جایگاه نسبتا مناسبی قرار گرفته، ارزش هر تن خرمای صادراتی ایران نسبت به همین محصول در کشورهای دیگر بسیار کمتر است و دلیل آن را می‌توان در مشکلات صادرکنندگان، توزیع کنندگان و حتی تولیدکنندگان خرما در ایران دانست.
از جمله مشکلاتی که می‌تواند به دست توزیع کنندگان و صادرکنندگان خرما برطرف شده و به افزایش ارزش خرمای صادراتی ایران کمک کند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- صادرات اکثر محصولات به صورت فله و بدون بسته‌بندی
- پایین بودن کیفیت و استانداردهای بهداشتی بسته‌بندی‌های موجود به خاطر نداشتن تکنولوژی مناسب و دستگاه‌های مورد نیاز
- عدم رده‌بندی محصولات بر اساس سایز و کیفیت
بعضی از این مشکلات با همت کارآفرینان و مخترعان حوان کشور قابل حل خواهد بود. برای مثال می‌توان با تهیه ماشین آلات مناسب نسبت به بسته‌بندی اصولی با هزینه پایین اقدام نمود. یکی دیگر از روش‌های افزایش ارزش محصول، تهیه محصولات جانبی مانند انواع شکلات و شیرین‌های خرما، شیره خرما و غیره است.
انتخاب روش مناسب حمل و نقل نیز در حفظ کیفیت خرما تاثیر بسزایی دارد. انتخاب شرکت حمل و نقلی که خوشنام بوده و بتواند در کمترین زمان ممکن محصول شما را در شرایط مناسب به کشور مقصد برساند می‌تواند تاثیر بسیاری در حفظ بازار هدف داشته باشد.
البته کاهش مقدار تولید محصول نیز می‌تواند منجر به کاهش صادرات خرما طی سالیان آتی شود. مشکلاتی که گریبان‌گیر تولیدکنندگان این محصول شده عامل کاهش مقدار تولید خرما بوده‌اند که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- تأثیر خشکسالی ایران در کاهش تولید خرما
- حضور ریزگردها در استان‌های جنوبی و دشوارتر نمودن مسیر تولید خرما
- صادرات نخل توسط نخل‌داران به کشورهای دیگر به دلیل شرایط سخت تولید این محصول در حال حاضر
امید است که مشکلات تولید و صادرات انواع محصول در کشور عزیزمان به همت دولت‌مردان، کارآفرینان، مخترعان و صاحبان کسب و کارها مرتفع شده و به این ترتیب کسب و کار بسیاری از هموطنانمان رونق گیرد. اگر شما هم در صنعت صادرات فعالیت دارید، می‌توانید برای بهبود کسب و کار خود از ما مشاوره بگیرید.
جمع بندی
بعد از اینکه آمادگی خود را برای صادرات سنجیدید، اولین قدم برای شروع صادرات، تحقیقات بازارهای مختلف و انتخاب بازار هدف است. آنچه در این مطلب مطالعه کردید بخشی از تحقیقات بازار بود که باید پیش از صادرات و حتی برای توسعه صادرات خود انجام دهید. استفاده از ابزارهای صادرات مانند تریدمپ، مک مپ و پتنشیال مپ را جدی بگیرید؛ چراکه کمک بزرگی به کاهش ریسک صادرات خواهد کرد.
تمام تلاش ما در مجموعه سولوتیس تهیه مطالبی مفید و کاربردی برای شماست. با نظرات ارزشمندتان ما را در این مسیر یاری کنید.
یک پاسخ
خوب