بهترین بازار صادراتی برای کسب و کار من چیست؟

3 روش برای انجام تحقیقات بازار هدف

یکی از راه‌های تعیین بازارهای صادراتی مطمئن، شناخت پتانسیل‌های بازار و انجام تحقیقات لازم در مورد بازارهای مورد نظر است تا بتوان با شناخت دقیق نیازها و پتانسیل‌های آن، محصولات و خدمات مورد نیاز را در این بازار ارائه کرد. تحقیقات بازار را می‌توان به روش‌های مختلفی انجام داد که از آن میان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مصاحبه فردی
• پرسشنامه
• تمرینات عملی (ارائه محصول در مقدار کم به تعدادی از مشتریان هدف و بررسی نتیجه)
• مشاهده مستقیم (مشاهده واکنش افراد به شرکت‌های رقیب)
• تحقیقات اجتماعی (برای درک بهتر بازار هدف)
• تحلیل رقبا
• تشکیل گروه‌های خرید نامحسوس
• تشکیل گروه‌های کانونی 
• بررسی آمار و اطلاعات تجاری بازار هدف

به طور کلی توصیه می‌شود از ترکیبی از این روش‌ها برای تحقیقات بازار استفاده کنید. در مورد تحلیل رقبا قبلا در مقاله‌ «تحلیل رقبا در بازار هدف صادراتی چگونه انجام می‌شود؟» به طور کامل توضیح داده‌ایم. در اینجا قصد داریم به بررسی سه روش آخر بپردازیم.

1- گروه خرید نامحسوس یا شاپرک

گروه خرید نامحسوس (Mystery Shopping) یا همان شاپرک، به روشی گفته می‌شود که در آن فردی به نام شاپرک به صورت ناشناس و به عنوان یک مشتری عادی، به فروشگاه، رستوران، هتل و یا هر مکان دیگری مراجعه می‌کند و رفتار و عملکرد کارکنان و یا خدمات ارائه شده را بررسی می‌کند.

در این روش، شاپرک به عنوان یک مشتری معمولی، با استفاده از یک فرم یا چک لیست، به جزئیات خدمات ارائه شده و همچنین رفتار و عملکرد کارکنان توجه می‌کند و پس از بازگشت به محل کار، گزارشی از تجربیات خود را تهیه می‌کند. با این روش، مدیران و صاحبان کسب و کار می‌توانند عملکرد کارکنان، کیفیت خدمات و نقاط ضعف و قوت خود را بررسی کرده و اقداماتی برای بهبود آن‌ها انجام دهند.

برای اینکه در این نوع از تحقیقات بتوان میزان دقت نتایج را افزایش داد، لازم است که سطح مشارکت افراد در روند تحقیقات بالا رود تا نتایج بدست آمده از دقت بالایی برخوردار باشند. در این فرایند هرچقدر که اهداف شرکت یا کسب و کار شفاف باشد و سؤالات نیز با همان میزان شفافیت طرح شوند، پرسش شونده چه داخلی چه خارجی باشد پاسخ‌های کارا و مثمرثمری ارائه می‌کند.

2- تشکیل گروه‌های کانونی

گروه‌های کانونی یا Focus Group، یک روش تحقیقاتی در بازاریابی و تحقیقات بازار هستند که برای جمع‌آوری ایده‌ها، نظرات و تجربیات مردم درباره محصولات و خدماتی که در بازار وجود دارند یا قرار است وارد بازار شوند، استفاده می‌شود.

در این روش، یک گروه از افرادی که در یک بازه سنی و یا دارای ویژگی‌های مشابه هستند، به عنوان نمونه انتخاب می‌شوند و در یک جلسه گروهی به صورت گفتگو و تبادل نظر، نظرات و تجربیات خود را درباره محصول یا خدمتی که در حال بررسی است، ارائه می‌دهند. این گروه‌ها توسط یک مدیر تحقیقاتی یا مداح تحقیقاتی (Moderator) کنترل می‌شوند و تمرکز بر روی موضوعات خاصی مانند نیازها، ترجیحات، علایق و نگرش‌های مختلف مشتریان می‌باشد.

گروه‌های کانونی یا Focus Group، به شرکت‌ها و تیم‌های بازاریابی کمک می‌کنند تا با شناخت دقیق هدف مشتریان و نیازهای آنها، محصولات و خدمات را بهبود بخشند و بهترین راهکارها را برای ورود به بازار پیدا کنند. همچنین، این روش به شرکت‌ها کمک می‌کند تا با شناخت رقبا، بهبود رقابت‌پذیری خود را در بازار افزایش دهند.

برای تشکیل یک گروه کانونی یا Focus Group، می‌توانید به روش‌های زیر عمل کنید:

1. تعیین هدف: ابتدا باید هدف خود را برای تشکیل گروه کانونی مشخص کنید. برای مثال، اگر شما قصد دارید نظرات مشتریان درباره محصولات خود را بدست آورید، هدف شما تشکیل یک گروه کانونی جهت بررسی نظرات مشتریان است.

2. انتخاب اعضا: برای تشکیل یک گروه کانونی، باید افرادی را انتخاب کنید که دارای ویژگی‌هایی مشترک هستند و نماینده‌ی هدف شما هستند. این افراد ممکن است از مشتریان فعلی شما باشند یا افرادی که در بازار هدف شما فعالیت می‌کنند.

3. تعیین زمان و مکان: برای برگزاری جلسه گروهی، باید زمان و مکان مناسبی را تعیین کنید که اعضای گروه به آن دسترسی داشته باشند.

4. تدارک مکان و تجهیزات: برای برگزاری جلسه گروهی، باید یک مکان مناسب را تهیه کنید که امکان برگزاری جلسه گروهی را داشته باشد. همچنین، باید تجهیزاتی مانند ویدئو پروژکتور، صفحه نمایش، دوربین و ضبط صدا را نیز فراهم کنید.

5. استخراج اطلاعات: در طول جلسه گروهی، باید از اعضای گروه برای به دست آوردن نظرات، تجربیات و ایده‌هایشان استفاده کنید. برای این منظور، می‌توانید از روش‌های مختلفی مانند مصاحبه، بحث گروهی و استفاده از فرم‌های پرسشنامه استفاده کنید.

6. تحلیل داده‌ها: پس از جمع‌آوری داده‌ها، باید آن‌ها را تحلیل کرده و نتایج را برای استفاده در بازاریابی و بهبود محصولات و خدمات خود استفاده کنید.

در کل، تشکیل یک گروه کانونی نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و انجام مراحل شناور است. به همین دلیل، برای به دست آوردن نتایج بهتر، بهتر است از خدمات یک مدیر تحقیقاتی حرفه‌ای استفاده کنید.