در تجارت بین المللی، حمل و نقل و توزیع نقشی حیاتی بازی میکند. شرکتها باید روش مناسب حمل و نقل را انتخاب کنند تا متناسب با کالای صادراتیشان باشد. روشی که مقرون به صرفه و با کیفیت بوده و در سریعترین زمان ممکن کالا را به دست مشتری برساند. عواملی نظیر نیازهای کسب و کار، کشور مقصد و نوع کالا بر تصمیم صادر کننده در مورد استفاده از نوع حمل و نقل تأثیر میگذارد.
چهار روش پرطرفدار برای صادرات و واردات عبارتند از حمل و نقل جادهای، دریایی، ریلی و هوایی. در انتخاب نوع روش حمل و نقل برای صادرات باید به دو عامل توجه ویژه داشت؛
به عنوان اولین گام، شرکت باید نوع پروژه خود را در نظر بگیرد، برای مثال مهم است که چه چیزی باید حمل شود و توجه ویژه به اندازه، وزن و نوع کالا داشته باشد. به عنوان مثال، برای حمل و نقل غذا یا میوه، سرعت مهم است و باید کوتاهترین و سریعترین راه برای ارسال محموله به گیرنده انتخاب شود.
هزینه حمل و نقل نیز یکی دیگر از عناصر بسیار مهم است که علاوه بر فاصله بین مبدأ و مقصد، تا حدی نیز بستگی به نمایندگی شرکت حمل و نقلی دارد. مقصد، قوانین کشورها، ارزش کالا و ریسک حمل و نقل از دیگر عناصری هستند که باید در روشهای حمل و نقل و لجستیک برای صادرات در نظر گرفته شوند. بنابراین کسانی که میخواهند با حمل و نقل بین المللی سر و کار داشته باشند باید کیفیت، هزینه، زمان و شرایط را به طور همزمان در نظر بگیرند.
بیشتر بخوانید: تعرفه گمرکی و قوانین گمرک
انواع روشهای حمل و نقل و لجستیک در صادرات
همانطور که پیشتر ذکر شد چهار روش پرطرفدار برای صادرات و واردات عبارتند از:
- حمل و نقل جادهای
- حمل و نقل دریایی
- حمل و نقل ریلی
- حمل و نقل هوایی
در ادامه به تفصیل به بررسی هر یک از این روشهای لجستیک صادراتی خواهیم پرداخت.
حمل و نقل هوایی در تجارت بین المللی
حمل و نقل هوایی بسته به نیاز طرفین حمل و نقل، مزایای بیشماری برای تجارت بین المللی دارد. از جمله مزایای متنوع این روش میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- • میتواند اقلام را به سرعت در فواصل طولانی تحویل دهد.
- سطوح بالایی از امنیت را برای اقلام حساس ارائه دهد.
- برای طیف وسیعی از کالاها استفاده شود.
اما این روش مشکلات ذیل را نیز به همراه دارد:
- حمل و نقل هوایی میتواند هزینههای بالاتری نسبت به سایر گزینهها داشته باشد و برای همه کالاها مناسب نیست.
- پروازها ممکن است تاخیر داشته باشند یا لغو شوند.
- در هر فرودگاه باید مالیات پرداخت شود.
- هزینههای اضافی نظیر سوخت و ارز معمولاً به هزینههای حمل و نقل اضافه میشود.
- معمولا حمل و نقل اضافی برای رساندن کالا از فرودگاه به مقصد نهایی مورد نیاز است.
بیمه باربری عمومی در سه سطح A، B یا C موجود است. حمل و نقل هوایی نیز میتواند از شرایط باربری موسسه (هوایی) استفاده کند. بهتر است سطح بیمه با خطرات احتمالی حمل و نقل مطابقت داده شود.
کار با ابزارهای صادراتی، تحلیل اطلاعات تجاری، جلب اعتماد مشتریان خارجی، یافتن مشتری خارجی، فرایندهای عملیاتی صادرات
حمل و نقل دریایی در تجارت بین المللی
این روش برای مواردی مناسب است که حجم و وزن محموله صادراتی زیاد است و فشاری بر صادرکننده برای تحویل فوری کارگو به گیرنده نیست. از جمله مزایای متنوع روش حمل و نقل دریایی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- امکان حمل حجم زیادی از کالا با هزینه کم
- کانتینرهای مخصوص حمل و نقل را میتوان برای حمل و نقل اضافی از طریق جاده یا راه آهن نیز استفاده کرد.
این روش لوجستیکی نیز مشکلات خاص خود را دارد. برای مثال:
- حمل و نقل از طریق دریا میتواند کندتر از سایر سیستمهای حمل و نقل باشد و آب و هوای بد میتواند تأخیر بیشتری ایجاد کند چرا که کشتی را در پهلو گرفتن دچار مشکل میکند.
- مسیرها و جدول زمانی معمولاً غیرقابل انعطاف هستند.
- پیگیری موقعیت کالا مشکل است.
- عوارض و مالیات بندری برای کالاها در همه بنادر توسط دولتها وضع شدهاند.
- حمل و نقل بیشتر از طریق زمین ممکن است برای رسیدن به مقصد نهایی مورد نیاز باشد چرا که برای مقاصدی که کنار دریا نباشند نیاز به حمل و نقل زمینی نیز هست.
- نرخهای پایه حمل و نقل مشمول هزینههای اضافی سوخت، ارز و ریسک وقوع جنگ میباشد.
کسانی که میخواهند کالا را با کشتی حمل کنند باید از محموله خود با بیمه محافظت کنند. به عبارتی دیگر بیمه نقش حیاتی در حمل و نقل دریایی بازی میکند چرا که معمولا ارزش محمولههای صادراتی که به صورت دریایی حمل میشوند بسیار زیاد است. اما بر اساس کنوانسیونهای حمل و نقل دریایی، بیمههای محدودی وجود دارد، بنابراین توصیه میشود که بیمه اضافی مانند بیمه بار عمومی دریافت کنید. برای حمل کالاهای خطرناک (دیجی کارگو)، تکمیل اظهارنامه کالاهای خطرناک (MSDS) که شامل تبصره کالاهای خطرناک میباشد، الزامی است.
بیشتر بخوانید: نحوه تنظیم بارنامه دریایی
حمل و نقل جادهای در تجارت بین المللی
حمل و نقل جادهای میتواند انعطافپذیرترین گزینه برای صادرات محسوب شود. این روش معمولاً سریع و موثر است. از جمله مزایای متنوع روش حمل و نقل زمینی عبارت است از:
- هزینه کم
- شبکههای گسترده جادهای
- امکان برنامه ریزی برای انجام حمل و نقل
- امکان ردیابی محل کالا
- تحویل ایمن و اختصاصی
از سوی دیگر مشکلات حمل و نقل جادهای در صادرات نیز از این قرار است:
- مسافتهای طولانی از طریق زمین میتواند زمان تحویل کالا را طولانیتر کند.
- همیشه ریسک تاخیر، خرابی کامیون و ترافیک وجود دارد.
- خطر آسیب دیدن کالاها به خصوص در فواصل طولانی وجود دارد.
- عوارض حمل و نقل زمینی در برخی کشورها بالاست.
- قوانین جادهای و ترافیکی مختلف و دست و پاگیر در برخی کشورها وضع شدهاند که این روش را تحت تاثیر قرار داده اند.
حمل و نقل ریلی در تجارت بین المللی
حمل و نقل ریلی روشی مقرون به صرفه و کارآمد برای جابجایی کالا است. این روش مزیتهای زیر را داراست:
- شبکه ریلی سریع در سراسر اروپا برپاست.
- این روش در مقایسه با سایر سیستمهای حمل و نقل، سازگارتر با محیط زیست است.
اما این روش مشکلات ذیل را نیز به همراه دارد:
- مسیرها و جدولهای زمانی موجود میتوانند انعطاف پذیری کمی دارند، بهویژه در مناطق دورافتاده.
- میتواند گرانتر از حمل و نقل جادهای باشد.
- خرابی مکانیکی یا عملکرد صنعتی میتواند خدمات را مختل کند.
- حمل و نقل بیشتر ممکن است از یک انبار ریلی تا مقصد نهایی مورد نیاز باشد، که هزینهها را افزایش میدهد و برنامههای زمان بندی تحویل را تحت تاثیر قرار میدهد.
کنوانسیون مربوط به حملونقل بینالمللی از طریق راهآهن (COTIF) سیستم حقوقی است که در ۴۵ کشور در اروپا، شمال آفریقا و خاورمیانه که اعضای OTIF، سازمان بینالمللی حملونقل بینالمللی با راه آهن هستند، اعمال میشود. CIM (کنوانسیون بین المللی حمل و نقل کالا از طریق راه آهن) مقاوله نامهای است که شرایط حمل و نقل کالاهای غیرخطرناک از طریق راه آهن را تعیین میکند.
قوانین CIM شرکت حملکننده را فقط مسئول تضمین محموله در برابر مفقود شدن یا آسیبدیدگی از زمانی که آنها را در اختیار میگیرد تا تحویل آن میپذیرد. برای حمل و نقل کالاهای خطرناکی که دارای کد کالاهای خطرناک سازمان ملل هستند یا حملکننده آن را خطرناک میداند، تکمیل اظهارنامه کالاهای خطرناک (MSDS) ضروری است.
بیشتر بخوانید: اینکوترمز 2020
کدام روش حمل و نقل را برای صادرت انتخاب کنیم؟
اکنون شما با مزایا و معایب هر کدام از روشهای حمل و نقل و لجستیک آشنا شدید و بر اساس هزینه حمل و نقل، کشور مقصد و نوع کالا بهترین گزینه را برای خود انتخاب کنید. اما چنانچه برای حمل و نقل کالای خود به بازار هدف با مشکلاتی مواجه هستید میتوانید با کارشناسان ما تماس گرفته و راهنمایی بگیرید.
همچنین در صورتی که در کار صادرات مشغول فعالیت هستید یا قصد شروع کار در این حوزه را دارید، با عضویت در خبرنامه، مقالات ما را در ایمیل خود دریافت کرده و از مطالب آموزشی و آماری صادراتی سولوتیس برخوردار شوید.