فکر می‌کنید صادرات خوراکی به چین چند درصد از حجم صادرات ایران به چین را شامل می‌شود و اکثر صادرات ما به این کشور مربوط به چه نوع کالایی می‌شود؟
حجم تجارت بین ایران و چین همواره در سطح بالایی قرار داشته است و برخلاف تصور عموم مردم، میزان صادرات ما به چین نسبت به واردات در سطح بالاتری قرار دارد؛ به طوری که در سال 2019 میزان صادرات به چین 17 میلیارد دلار و میزان واردات 9 میلیارد و نیم بوده است. حتی در سطح جهانی نیز ایران بعد از عراق و افغانستان، بیشترین حجم معاملات را با چین داشته است.
بیشترین صادرات ایران به چین
همان طور که می‌دانید چین هم به عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده و هم به‌عنوان بزرگ‌ترین واردکننده در سطح جهان شناخته شده است. این کشور عموما مواد اولیه را از سایر کشورها وارد کرده و به صورت فراوری شده صادر می‌کند. بنابراین تعجبی ندارد که بگوییم بیشترین صادرات ایران به چین را مواد خام معدنی، نفت و مواد پتروشیمی تشکیل می‌دهد.
صادرات محصولات کشاورزی و دامی به چین
از میان کل صادرات غیرنفتی به چین، تنها کالای خوراکی که بین 10 کالای اول از نظر حجم صادرات قرار دارد انواع پسته با پوست تازه یا خشک است. به عبارت دیگر، بیشترین صادرات خوراکی به چین را پسته تشکیل می‌دهد.
طی هشت ماهه اول 1399، پسته با پوست تازه یا خشک با حجم صادرات 347.5 میلیون دلار در میان کالاهای صادراتی غیرنفتی به چین جایگاه چهارم را کسب کرده است. لازم به ذکر است، هیچ نوع کالای خوراکی دیگری به جز پسته در میان 10 کالای صادراتی غیرنفتی برتر به چین حضور ندارد.
همان طور که در نمودار قابل مشاهده است، زعفران، انجیر و خرما به ترتیب بعد از پسته، جایگاه‌های بعدی بیشترین صادرات محصولات کشاورزی را از نظر ارزش دلاری به خود اختصاص داده‌اند.
از نظر محصولات پروتئینی یا گوشتی نیز بیشترین صادرات از نظر ارزش دلاری به مرغ و قطعات مختلف آن تعلق می‌گیرد.
در نمودار دایره‌ای زیر می‌توانید بیشترین صادرات خوراکی ایران به چین را از نظر حجمی مشاهده کنید:
باید توجه داشت، در این تحقیق داروهای خوراکی و گیاهان دارویی در نظر گرفته نشده‌اند.
همانطور که مشاهده می‌کنید از نظر حجمی نیز پسته بیشترین حجم صادرات را در میان خوراکی‌های صادراتی به چین به خود اختصاص داده و بعد از آن مرغ (شامل اجزای مختلف) و سگ ماهی‌ها و کوسه‌ها قرار دارند.
روند صادرات خوراکی به چین از سال 1396 تا کنون
یکی از نکات مهمی که در صادارت همواره به آن توصیه شده، توجه به روندهاست. به عبارت دیگر باید توجه داشت در طول سالیان مختلف میزان صادرات این اقلام چه تغییراتی داشته‌اند. کدام موارد صعودی و کدام نزولی بوده‌اند و چطور می‌توان این بازار را پیش‌بینی کرد.
به خصوص با توجه به تحولات عظیمی که طی سال‌های اخیر بر تجارت جهانی سایه افکنده این تغییرات می‌توانند بزرگ و تعیین کننده باشند. با وجود شروع ویروس کرونا از چین و همه‌گیری جهانی آن و سیاست‌های مختلفی که امریکا و به تبع آن کشورهای دیگر در برابر برجام اتخاذ می‌کردند، این روند باید مورد بررسی قرار گیرد. به همین منظور ما در اینجا نمودارهای مقایسه‌ای بین صادارت خوراکی به چین را در سال 1396و 1399 تهیه کرده‌ایم که در ادامه مشاهده خواهید کرد.
همان طور که مشاهده می‌شود، تصمیمات ترامپ در خصوص برجام و همه‌گیری ویروس کرونا یا حتی نزولی شدن وضعیت اقتصادی ایران نه تنها نتوانسته‌اند بر میزان صادرات خوراکی به چین اثر بگذارند بلکه حتی در برخی محصولات مانند پسته و زعفران شاهد رشد قابل توجهی هستیم.
مشابه همین وضعیت در مقایسه حجمی نیز قابل ملاحظه است. با توجه به نمودار زیر، حجم صادرات اکثر اقلام صعودی بوده و حتی محصولاتی چون پسته، سگ ماهی‌ها و کوسه ها، انجیز و سس گوجه فرنگی رشد قابل توجهی نشان می‌دهند.
در دو نمودار بالا به منظور سهولت مقایسه، برخی آمار با ارقام کوچک یا آماری که فقط در یکی از دو سال 1399 یا 1396 در فهرست صادرات ایران به چین قرار داشتند حذف شده‌اند. اما باید توجه داشت که برخی اقلام خوراکی در فهرست صادراتی 1396 وجود داشته‌اند که از فهرست 1399 حذف شده یا به عبارت دیگر صادرات آنها متوقف شده‌است. به همین ترتیب صادرات برخی خوراکی‌ها که قبلا انجام نمی‌شد به فهرست 1399 اضافه گردید.
برای مثال آمارها نشان می‌دهند در سال 1399 صادرات محصولات دامی و ماهی‌ها نسبت به سه سال گذشته رشد داشته؛ به قدری که برخی خوراکی‌های پروتئینی مانند مرغ، گوشت گاو منجمد، مارماهی، روده و سایر احشاء خوراکی حیوانات که در سال 1396 در اقلام صادراتی ایران به چین دیده نمی‌شدند در سال 1399 به این فهرست اضافه شدند.
از سوی دیگر صادرات برخی محصولات یا فرآورده‌های کشاورزی مانند صیفی‌جات، سیب، کشمش تازه، مربا، ژله، پوره، عسل، نان و غلات در سال 1399 متوقف شده است. در حالی که این محصولات در سال 1396 از خوراکی‌های صادراتی ایران به چین محسوب می‌شدند.
برای مشاهده جزئیات بیشتر در خصوص اقلام خوراکی صادرشده به چین در سال‌های 1396 و 1399 فایل اکسل زیر را دانلود کنید. در این فایل اطلاعاتی چون گمرک صادرکننده هر محصول، مقدار محصولی که از هر گمرک صادر می‌شود و حتی اطلاعات جزئی محصولات قید شده است.
اثر کرونا و برجام بر صادرات محصولات کشاورزی و دامی به چین
میزان کل اقلام خوراکی صادرشده به چین در سال 1396 عبارت است از 39222757 دلار که در مقیاس حجمی 1334290084752 کیلوگرم محاسبه شده است.
از سوی دیگر فهرست صادرات خوراکی به چین در سال 1399 به ارزش 652283435 دلار و حجم 148282249129178 کیلوگرم ثبت شده است.
با یک محاسبه ساده مشخص می‌شود مقادار صادرات مواد خوراکی ایران به چین از سال 96 تا 99 به مقدار 613060678 دلار افزایش داشته که مبلغ چشمگیری است.
شاید به نظر برسد با این افزایش شدید در میزان صادرات باید گفت برجام و کرونا اثر چندانی بر مقدار صادرات محصولات کشاورزی و دامی کشورمان به چین نداشته‌اند؛ اما برای اطمینان از این مسئله باید دید بدون حضور این دو عامل مخرب، صنعت صادرات چقدر رشد می‌توانست به خود ببیند؟
به این نوع مقالات علاقه دارید؟
در خبرنامه ما عضو شوید تا مطالب مشابه را در ایمیل خود دریافت کنید.
دیدگاهتان را بنویسید