مراحل صادرات | گام سوم

تهیه برنامه صادرات

اکنون که متوجه شدید شرایط لازم برای شروع صادرات را دارید و بازار مورد نظر خود را نیز انتخاب کرده‌اید نوبت به تدوین یک برنامه مناسب اولیه برای شروع صادرات هست. به این منظور لازم است که تا حد امکان جوانب مختلف کار را در نظر گرفته و برای هربخش برنامه و طرح مشخصی داشته باشید. توجه کنید که در فرآیند صادرات شما همواره با چالش‌‏هایی مختلفی روبرو خواهید شد بنابراین بهتر است همواره یک یا دو برنامه پشتیبان در کنار طرح اصلی خود داشته باشید تا در صورت مواجه با چالش‌‏ها بتوانید تصمیم‏‌گیری بهتری انجام دهید. برای تسهیل کار شما، ما بخش‌هایی از یک برنامه صادرات اولیه و ساده را در اینجا به صورت موردی ذکر کرده‌ایم.

1. اهداف و چشم‌انداز

طبیعتا مشخص کردن چشم‏اندازی که در صادرات به دنبال آن هستید و همچنین تعیین اهداف کوتاه مدت (کمتر از یک سال) و میان مدت (دو الی سه ساله) برای شما و افراد تیمتان انگیزه و راهنمای بسیار خوبی خواهد بود. سعی کنید با همفکری با افراد کلیدی شرکتتان چرایی گام گذاشتن در مسیر صادرات را برای خود مشخص کنید و همچنین این موضوع را برای خود شفاف نمایید که چگونه قرار است به آن اهداف دست پیدا کنید. توجه کنید قبل از اینکه بتوانید چشم انداز و اهداف خود را تعریف کنید، باید از ظرفیت‏های خود به خوبی آگاه بوده و شناخت خوبی از فرصت‏ها و تهدیدهای اطراف مجموعه خود داشته باشید. این تجزیه و تحلیل باید به شما کمک کند تا بتوانید مزیت رقابتی شرکت خود را شناسایی کنید.

2. اطلاعات کالا و محصول

دومین بخش از یک طرح صادرات به مشخصات و اطلاعات محصولات شما اختصاصی دارد. مواردی نظیر مشخص کردن کابردها و مصارف، زنجیره تامین، کد بین‏‌المللی، استانداردها و الزامات، نحوه بسته‏‌بندی، مشخصات محصول که برای مشتریان اهمیت دارد و …. از جمله مواردی است که در این بخش باید بطور دقیق اطلاعات آن را ثبت نمایید. هر اندازه که این اطلاعات دقیق‌‏تر و از منابع اطلاعاتی موثقی جمع‌‏آوری شده باشند به شما در شروع یک صادرات حرف‌ه‏ای و ایجاد تمایز با رقبایتان کمک خواهد کرد. چرا که شما با دانستن این اطلاعات و اشراف کامل بر محصولتان می‌‏توانید مزیت‌‏های رقابتی مناسبی را برای خود مشخص نمایید.

در همین مرحله با در نظر گرفتن عواملی مانند هزینه‌های تولید، هزینه‌های حمل و نقل، شرایط بازار محلی و قیمت رقبا نحوه قیمت گذاری محصول خود را برای بازار هدف تعیین کنید. برای اطلاعات بیشتر در این مورد می‌توانید از مقالات زیر استفاده کنید.

3. اطلاعات بازار هدف

سعی کنید در مورد بازار هدفتان تحقیقات مناسبی انجام دهید و یک بانک اطلاعاتی در مورد آن تهیه کنید. از جمله مواردی که لازم است در طرح صادراتتان در مورد کشوری که بدنبال صادرات به آن هستید آورده شود و به آن توجه کنید عبارتند از:

مشخصات دموگرافیک کشور: نام کشور، جمعیت کشور، هرم سنی، فاصله جغرافیایی و …

مشخصات اقتصادی کشور: تولید ناخالص ملی، شفافیت فضای کسب و کار، ریسک اعتباری کشور هدف و …

بررسی تقاضای محصول: ارزش و حجم واردات، روند واردات طی چند سال اخیر، سابقه واردات از ایران و …

بررسی دسترسی به بازار: استاندارد و قوانین کشور مقصد، بررسی تعرفه‌‏های گمرکی، بررسی توافقات تجاری، موانع تجاری و …

بررسی میزان رقابت در بازار: کشورهای تامین‌‏کننده بازار، ارزش و حجم صادرات آن‏ها به بازار، روند صادرات آن‏ها طی سال‏‌های اخیر، کیفیت محصولات رقبا، اطلاعات شرکت‏‌های صادرکننده داخلی و خارجی فعال در بازار و …

4. لجستیک

در این مرحله باید به مسائل لجستیک و روش‌های حمل و نقل به بازار هدفتان توجه کنید. مشخص کنید چه روش‏‌های مختلفی برای حمل محصولتان وجود دارد و از  میان آن‏ها، بهترین مورد را برای کالای خود برگزینید. همچنین باید جنس کالا و احتمال آسیب به آن را با توجه به فاصله جغرافیایی و مسائل مربوط به جابجایی بار در گمرکات کشور مبدا و مقصد را بررسی نمایید. در این بخش سعی کنید هزینه‌های گمرک و ترخیص، هزینه حمل و نقل، بیمه و … را نیز تا حدودی ارزیابی نمایید. در این زمینه شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی و ترخیص کاران فعال در گمرکات می‌توانند شما را راهنمایی کنند. برای اطلاعات بیشتر در این مورد می‌توانید از مقالات زیر استفاده کنید.

5. استراتژی بازاریابی صادراتی

یک استراتژی بازاریابی برای ورود و معرفی خود به بازار و تبلیغ محصول خود در بازار هدف مشخص کنید. این استراتژی ممکن است شامل راه‏‌اندازی بسترهای آنلاین نظیر سایت، شبکه‌‏های اجتماعی و ارتباط با مشتریان بالقوه از طریق ارسال ایمیل باشد و یا اینکه شامل حضور در بازار هدف و یا پایانه‌‏های مرزی و بازاریابی محصولاتتان بصورت حضوری باشد. در هر صورت متناسب با استراتژی خود لازم است که ابزارها و منابع لازم را فراهم نموده و به خوبی برای استفاده از آن‏ها برنامه‏ریزی کنید. در نظر داشته باشید که در استراتژی‏‌های مختلف به دنبال چه نوع مشتری هستید. بدنبال واردکنندگان محصول در کشور مقصد هستید، یا واسطه‏‌ها، یا توزیع‌‏کنندگان کالا و یا عمده‏‌فروشان. با توجه به مشتریان موردنظرتان و دغدغه‏‌های آن‏ها سعی کنید از روش‏‌های مناسب بازاریابی استفاده نمایید.

در همین مرحله با در نظر گرفتن عواملی مانند هزینه‌های تولید، هزینه‌های حمل و نقل، شرایط بازار محلی و قیمت رقبا نحوه قیمت گذاری محصول خود را نیز برای بازار هدف می‌‏توانید تعیین کنید.

 

6. بودجه‌بندی و تأمین مالی

مطمئنا شما بدون در اختیار داشتن منابع مالی کافی متناسب با اهداف و ظرفیت‌‏هایتان نمی‏‌توانید کار بخصوصی در زمینه‏ صادراتتان بردارید. بنابراین لازم است تا در طرح صادرتتان میزان منابع مالی که به آن دسترسی دارید را برای خود شفاف کنید. توجه کنید این منابع مالی بسته به اهدافتان و انتظاری که از پیشرفت مجموعه خود در زمینه صادرات دارید می‏تواند صرف موارد مختلفی از جمله تحقیقات، فعالیت‌‏های بازاریابی، توسعه زیرساخت‌‏های صادرات، منابع انسانی، سفرهای تجاری و … گردد. استراتژی شما مشخص خواهد کرد که چه میزان از منابع خود را در چه موردی سرمایه‏‌گذاری نمایید.

7. تهیه اکشن پلن

اکنون زمان آن رسیده تا بصورت هفتگی، ماهیانه و فصلی کارهایی را که بصورت عملیاتی شما را در رسیدن به اهدافتان یاری می‏نمایند را پیاده‌‏سازی نمایید. در اینجا شما به یک برنامه عملیاتی نیاز دارید. ویژگی مهم و بارز این برنامه این است که اولا در راستای رسدن به اهداف کوتاه مدت و میان مدت شما تنظیم شده‏ باشند و ثانیا باید به نحوی باشند که شما بتوانید نتایج آن را اندازه‏‌گیری نمایید. یکی از رویکردهای جدید برای تهیه چنین برنامه‏‌ای می‏تواند رویکرد OKR باشد که در آینده مقاله‏‌ای را در این ارتباط برایتان منتشر خواهیم کرد.

احتمالا شما می‏‌توانید موارد دیگری را نیز در برنامه صادرات خود قرار دهید که به شما در شفاف‏‌تر شدن مسیر صادراتتان کمک نماید. نکته مهم در اینجا این است که ذهنیت رسیدن به یک برنامه جامع و کامل برای شروع صادرات را کنار بگذارید. هیچ برنامه‏ کامل و جامعی برای صادرات شما وجود دارد. وجود یک برنامه‏ اولیه صادرات که حاصل تحقیقات مناسبی بوده باشد در ابتدا می‏تواند برای شروع کار بسیار ارزشمند باشد. به تدریج شما با پیاده‏‌سازی این برنامه و اقدام کردن در مسیر صادرات بخش‌‏های ناقص و یا حتی نادرست آن را می‏توانید اصلاح و تکمیل نمایید. بنابراین برنامه صادرات شما همواره در حال تغییر و تکمیل خواهد بود و این ویژگی بارز یک برنامه‏ صادرات خوب و یک سیستم اصولی برای پیشرفت در صادرات است.

whatsapp