صادرات توریسم صحیح است یا واردات توریسم؟ این روزها صنعت توریسم یکی از پرسرعت‌ترین بخش‌های اقتصادی خیلی از کشورها به خصوص کشورهای توسعه یافته است. اما سوال اینجاست که بیشترین درآمد صنعت توریستم از کجا به دست می‌آید. یا اصلا توریستم صادرات محسوب می‌شود یا واردات؟ و برای ورود به این صنعت چه استراتژی خاصی نیاز است؟ در این مطلب به طور کلی به صنعت توریسم و به طور خاص به استراتژی‌های صادرات توریسم پرداخته‌ایم.
توریستم صادرات است یا واردات؟
از این جهت که توریست‌ها از یک مکان به یک کشور میزبان سفر کرده و از کالا و خدمات آن استفاده می‌کنند هم می‌تواند صادرات محسوب شود و هم واردات.
اما در این میان برخی صنعت توریسم را صادرات پنهان می‌دانند؛ اینطور نگاه کنید که به جای فروش کالای عمده به یک کشور خارجی، مردم کشور هدف به کشور شما می‌آیند و پول خود را در اینجا خرج می‌کنند. این توریست‌ها علاوه بر خرید محصولات خاص، صنایع دستی کشور میزبان و بازدید از جایگاه‌های دیدنی و موزه‌ها، در طول مدت اقامت خود نیاز به وسایل حمل و نقل، اقامتگاه، غذا و نوشیدنی دارند.
در هر حال این معامله یک سوی دیگر نیز دارد؛ یعنی مردم یک کشور به کشور میزبان رفته و با خرید سوغاتی و خرج کردن در آن کشور به نوعی یک واردات پنهان به کشور خودشان انجام می‌دهند.
مهم این است که از نظر صنفی، همواره تلاش صنعت گردشگری در جذب توریست (صادرات) بوده و نیازی به تلاش برای فرستادن مردم کشور خود به دیگر کشورها (واردات) ندارد. به همین جهت صادرات توریسم می‌تواند عبارت مناسب‌تری باشد.
کار با ابزارهای صادراتی، تحلیل اطلاعات تجاری، جلب اعتماد مشتریان خارجی، یافتن مشتری خارجی، فرایندهای عملیاتی صادرات
استراتژی‌های صادرات توریسم
هر کشوری نوعی از توریسم را تجربه کرده و این انتخاب سیاست‌گذاران است که کدام بخش را گسترش دهند. شما به عنوان یک فرد فعال در این عرصه باید انتخاب کنید و سپس در جهت توسعه همان بخش گام بردارید.
یکی از مهم‌ترین مسائل در خصوص صادرات توریسم این است که رقابت، پایداری و تعیین ابعاد گردشگری باید جهت‌دار باشد و بر اساس طرح و نقشه قبلی انجام شوند نه اینکه تصادفی اتفاق بیفتد.
1- رقابتی بودن
متأسفانه در بسیاری از کشورها به این صنعت مانند سایر بخش‌های صادرات نگاه نمی‌شود. حال آنکه توریسم یک تجارت است، یک صادرات است و نیاز به استراتژی و برنامه‌ریزی‌های صادراتی دارد. صنعت گردشگری نیز مانند سایر بخش‌های تجاری باید رقابتی باشد.
2- نیاز به روابط گسترده
شاید یکی از مسائلی که این بخش از صادرات را کمی پیچیده‌تر کرده وسعت خدماتی است که باید به توریست‌ها ارائه شود. به طوری که صنعت گردشگری کل کشور را درگیر می‌کند. توریسم در واقع بر سایر بخش‌های صادرات اثر می‌گذارد و به آن‌ها جهت می‌دهد. برای موفقیت در این صنعت باید روابط خوبی بین ادارات دولتی و بازیگران مختلف در سطوح منطقه‌ای و محلی برقرار باشد. بنابراین به عنوان یکی دیگر از مهم‌ترین استراتژی‌های صادرات توریسم باید به لزوم روابط گسترده اشاره کرد.
3- توسعه و پایداری توریسم
برای اینکه این صنعت بتواند بعد از شروع پایداری خود را حفظ کند و حتی توسعه نیز داشته باشد علاوه بر اینکه باید روابط مناسبی میان تمام دست‌اندرکاران صنعت گردشگری حاصل شود، شرایط مورد نیاز نیز باید تأمین شده و عملکردهای پشتیبانی مناسب انجام شوند.
4- تعیین روش
بعد از تمام این مراحل، نیاز است تا روش انجام کار را مشخص کنید و برنامه مدونی داشته باشید. در اینجا برنامه کلی برای صادرات توریسم را به شما آموزش می‌دهیم. شما بر اساس این استراتژی، جزئیات کار خود را تعیین کنید.
- اولویت‌های استراتژیک و پتانسیل گردشگری کشور خود را درک کنید.
- گزینه‌های موجود برای ایجاد تنوع را پیدا کرده و محصول آن‌ها را بسنجید.
- بازار کار را به طور کامل بسنجید و گزینه‌های موجود برای ایجاد تنوع را بررسی کنید.
- نقاط قوت و ضعف رقبایتان را بررسی کنید.
- گروه‌های مشتریان، بخش‌های فرعی و پروژه‌های زیرمجموعه هر بخش فرعی را به ترتیب اولویت مشخص کنید.
- یک برنامه برمبنای استراتژی‌های صادرات توریسم که خودتان مشخص کرده‌اید تدوین کنید.
- گزینه‌های مختلف برای جذب سرمایه، حفظ آن، افزودن به آن و پخش آن را مشخص کنید.
- خدمات پشتیبانی برای جامعه فعال در صنعت گردشگری را اولویت‌بندی کنید.
- یک لیست از جزئیات کارهایی که باید انجام شوند تهیه کنید.
- ساختار مدیریتی اجرایی و سیستم‌ها را تعیین کنید.
مثال‌هایی از استراتژی‌های صادرات توریسم
برای درک بهتر موضوع به مثال‌های عملی زیر توجه کنید:
مثلا برای تأمین امنیت بخش غذایی می‌توانید از راهنماهای محلی، هتل‌ها و رستوران‌های باتجربه و تولیدکنندگان بخش اغذیه راهنمایی بگیرید.
برای بهبود و غنی‌تر کردن تجربه گردشگران تعداد تورها یا خدمات را افزایش دهید.
چالش‌های معمول
- تعهد سیاسی بلندمدت
- ظرفیت؛ از جمله ظرفیت‌های سازمانی
- استفاده رقابتی از منابع محدود
- هماهنگی با دیگر مشاغل به جای رقابت
- مشارکت عمومی و خصوصی (مثلا سرمایه‌گذاری)
- زیرساخت‌ها و خدمات قابل ارائه به گردشگران
- پایداری
- اجرای قوانین
- توانایی مدیریت، نظارت و تحلیل نتایج
نتیجه بکارگیری این استراتژی‌ها
با به کارگیری همین نکات در چند مؤسسه گردشگری، تعداد توریست‌ها تا 140% و مقدار مبلغی که در کشور میزبان خرج کردند تا 400% افزایش پیدا کرد. به این ترتیب درآمد حاصل از توریسم و حتی درآمد حوزه‌های مرتبط با گردشگری تا 70% بیشتر شد. ایجاد 90 شغل پاره وقت و افزایش 11 درصدی استخدام مستقیم در صنایع مربوط به این حوزه نیز از دیگر دستاوردهای بکارگیری استراتژی‌های صادرات توریسم هستند.
واضح است که با موفقیت در صنعت گردشگری، سایر بخش‌های مرتبط و غیرمرتبط نیز هریک به نوعی نفع خواهند برد. در واقع با توسعه استراتژی‌های مناسب برای گردشگری می‌توانید به طور مستقیم یا غیرمستقیم به سایرین نیز سود برسانید.
تنها نکته این است که همواره به خاطر داشته باشید، گردشگری یک صنعت ثابت نیست و نیاز به مدیریت، بازبینی و به‌روزرسانی مداوم دارد.
