انواع صادرات یکی از روشهای مناسب درآمدزایی نه تنها برای کارخانجات و تولیدکنندگان بزرگ بلکه برای تولیدیها و کارگاههای کوچک، بازرگانان، شرکتهای صادراتی و… است. کلیه افراد علاقه مند میتوانند به عنوان تولیدکننده محصول، ارائه دهنده خدمات یا واسطه و تسهیل کننده ارتباطات میان طرفین به این حوزه ورود پیدا کنند. گذشته از بدیهیات اشتغال زایی، رشد اقتصادی، سود بیشتر و… تولیدکنندگان مواد غذایی با ورود به این حوزه از قابلیت فروش مازاد محصولات در بازارهای خارجی نیز برخوردار خواهند شد و به این ترتیب نه تنها درهای ضرر را بسته بلکه آن را به سود تبدیل خواهند کرد.
با مشخص شدن انواع صادرات کالا، از هر دسته که باشید راحتتر میتوانید تصمیم بگیرید که کدام نوع برای شما و با توجه به اهداف و امکانات شما مناسبتر بوده و میتوانید در آن موفقیتهای بیشتری کسب نمایید. برای مثال افتتاح یک شعبه جدید در یک کشور دیگر یا معرفی محصولات در یک بازار هدف به وسیله یک نمایشگاه بازاریابی مستلزم چه پیش نیازهایی بوده و آیا با شرایط و امکانات موجود شما موافق خواهد بود؟ برای ارسال مستقیم محصولات به بازار هدف چطور؟ آیا مجموعه شما آمادگی مواجه شدن با هزینه و مسئولیتهای یک بازار جدید و ناشناخته را دارد یا بهتر است این کار با مشارکت و همکاری شرکتهای دیگر شود؟ و در صورت مثبت بودن پاسخ، کدام شرکتها میتوانند با توجه به شرایط و اهداف مناسبتر باشند؟
بررسی اهمیت صادرات در جهان
توجه داشته باشید که تجارتبین المللی در هیچ زمانی به اندازه زمان حال اهمیت نداشته است. این روزها فرصتهای صادرات و واردات به طور شگفتانگیزی در حال گسترش هستند در نتیجه رقابت نیز شدیدتر میشود. در این عصر و زمانه تجارت و صادرات و واردات در حال رشد هستند اما چه عواملی در این رشد دخیل هستند؟ تجارت جهانی، اجرای توافقات تجاری، رشد روز افزون بازارهای نوظهور و… همگی از جمله این عوامل هستند. به طوری که در گذشته تنها فرصت تجاری برای شرکتهای کوچک به مرزهای کشورها محدود میشده و تجارتهای بینالمللی در انحصار شرکتهای بسیار بزرگ چند ملیتی بودند. در حالی که امروزه بازار جهانی تنها برای شرکتهای چندملیتی نیست بلکه شرکتهای کوچک و تازه تاسیس هم میتوانند از این فرصتها بهره ببرند.
یکی از دلایل مهم و تأثیرگذار در این امر را شاید بتوان تکنولوژی مدرن و به خصوص دسترسی عموم به اینترنت دانست. امروزه تمامی شرکتهای بزرگ و کوچک به واسطه آن میتوانند وارد عرصه تجارت بینالمللی شوند. پس با وجود این فناوری و سهولت کار، چرا نباید به فکر گسترش حوزه کاری و افزایش سود خود باشیم؟ صادرات و واردات مسائلی است که میتواند به خوبی برای شرکتها درآمدزا و توسعه دهنده باشند.
مزایای صادرات
به وسیله صادرات -به معنی ارسال کالا به خارج از کشور- میتوان از خارج از مرزهای کشور نیز مشتری به دست آورد و به این ترتیب دایره مشتریان خود را گسترش داد. در مقابل، واردات -به معنی آوردن جنس و یا کالایی از کشوری دیگر به داخل کشور- با گسترش تنوع محصولات داخلی میتواند بر طیف مشتریان از داخل کشور بیفزاید. از دیگر مزایای صادرات ایجاد امکاناتی برای فروش محصولات تولیدکنندگان در خارجی از کشور آن هم بدون نیاز به تأسیس فروشگاه در کشورهای دیگر است. چراکه تأسیس فروشگاه در یک کشور خارجی مستلزم هزینههای هنگفتی است.
انواع صادرات کالا
آیا شما هم قصد ورود به بازارهای بینالمللی دارید؟ در این حالت استراتژی شما چیست؟ آیا شما به طور مستقیم به مشتریان خود مراجعه میکنید و یا ترجیح میدهید با وجود یک واسطه و یا شریک به طور غیرمستقیم وارد بازار کار شوید؟ توجه داشته باشید که در هر دو روش مستقیم و غیرمستقیم، قطعا برتریها و مزایا و معایبی وجود دارد. انتخاب صادرات مستقیم و غیرمستقیم برای شما اهمیت پیدا میکند. این در حالی است که شما نمیتوانید هر دو نوع صادرات مستقیم و غیرمستقیم را انتخاب کنید. به طور کلی مشتریانی که به طور مستقیم از شما خرید میکنند، در آینده نیز همین روند را پیش خواهند برند و آنها صادرات مستقیم را ترجیح میدهند. در مورد صادرات غیرمستقیم نیز همین مسئله صدق میکند. در ادامه این مقاله سعی داریم در مورد صادرات مستقیم و غیرمستقیم توضیح دهیم تا اطلاعات کامل و جامعی در این رابطه به دست آورید.
انواع صادرات برای تولیدکنندگان
برای صادرات میتوان تولیدکننده یا ارائه دهنده خدمات بود و کالا یا خدمات خود را به دیگر نقاط جهان ارسال کرد. از سوی دیگر عدهای به عنوان بازرگان با ایجاد شرکت، گروههای خوشهای، کنسرسیوم و… اقدام به ارائه خدمات نموده و با خرید محصول از تولیدکنندگان، آن را به بازارهای هدف در آن سوی مرزها میرسانند. نوع اول را صادرات مستقیم و نوع دوم را با عنوان صادرات غیرمستقیم میشناسیم.
در ادامه به طور مفصل با انواع صادرات کالا که به صورت مستقیم، غیرمستقیم می باشد، آشنا خواهید شد.
(برای مشاهده تصویر در ابعاد بزرگتر بر روی آن کلیک کنید.)
صادرات مستقیم
صادرات به دو نوع سوالات مستقیم و غیرمستقیم تقسیم میشود. همانطور که میدانید صادرات مستقیم یک نوع فعالیت تجاری است است که بین یک صادرکننده و واردکننده انجام میشود. توجه داشته باشید که در این بین هیچ شخص ثالثی به عنوان واسطه نباید وجود داشته باشد. روش صادرات مستقیم معمولا برای کسب و کار هایی که دایر هستند بسیار مناسب است. منظور این است که در کسب و کارهایی که به دنبال گسترش و توسعه فعالیت های خود هستند، بهترین گزینه است.
اضافه شدن تمام نکات ریز و درشت صادرات در محدوده وظایف یک شرکت میتواند سردرگم کننده و سنگین به نظر برسد اما در مقابل کنترل بیشتری در اختیار مدیران و مسئولان تولیدکننده قرار خواهد داد که خصوصا با توجه به محیط به شدت در حال تغییر کسب و کار جهانی و تغییراتی که کشورها در قوانینشان ایجاد میکنند میتواند از اهمیت بالایی برخوردار باشد. با انتخاب روش صادرات مستقیم، تولیدکنندگان میتوانند در تصمیمگیری و سیاستگذاریهای شرکت خود در خصوص صادرات به کشور خاص یا… نقش پررنگتری ایفا نمایند.
به طور کلی از جمله معایب و مزایای این روش صادراتی میتوان موارد زیر را برشمرد:
مزایا:
- فروش بیشتر به واسطه آشنایی کامل با مشتریان هدف، محصول و نیازهای مشتریان در بازار
- برقراری ارتباط مستقیم با مشتریان هدف
- سود بالاتر با حذف واسطهها
- کنترل کامل بر روی روند صادرات و در نتیجه حفظ کامل هویت برند، سیاستها، قیمتها و…
معایب:
- نیاز به منابع مالی بالا بابت هزینه منابع انسانی و تشکیل بخش بازرگانی خارجی یا شعب فروش/بازاریابی در بازار هدف، به علاوه هزینه گمرک، ترخیص کالا، بیمه کالا تا رسیدن سالم آن به دست مشتری و سایر امور مربوط به صادرات
- نیاز به صرف وقت و نیروی زیاد جهت بررسی و پژوهش بازار و اطلاع از قوانین تجاری هر کشور، انتخاب بهترین بازار، بازاریابی و…
البته توجه به این نکته نیز مهم است که در انواع صادرات کالای مستقیم، تولیدکنندگان علاوه بر ایجاد بخش بازرگانی خارجی در داخل مجموعه و انجام کلیه امور به وسیله کارمندان داخل شرکت، میتوانند تنها بخش کوچکی از وظایف را به صورت برون سپاری به انجام برسانند. در اموری مانند بازاریابی دیجیتال، اخذ مشاوره و انجام پژوهشها این اتفاق میتواند رخ دهد.
1- استفاده از یک کارگزار
کارگزار همان شرکتی است که نقش واسطه را بر عهده دارد. توجه داشته باشید بر خلاف شرکت مدیریت صادرات، مالکیت کالا در اختیار کارگزار نیست. در واقع در هر کشوری یک کارگزار انتخاب می شود و وظیفه کارگزار، انجام سفارش گیری است. این در حالی است که تبادل کالا و پرداخت مبلغ آن آن بین شما و خریدار در کشوری دیگر به حالت مستقیم انجام می شود.
در این حالت، نیاز است که واحد تولیدی یک نفر مسلط به امور بازرگانی را جهت پیگیری امور مربوط به صادرات در شرکت استخدام کند. این شخص درون شرکت کار میکند و مستقیما از شرکت حقوق دریافت خواهد کرد.
در نوع صادرات مستقیم کلیه امور صادراتی تحت نظر واحد تولیدی انجام خواهد شد. در واقع تیم بازرگانی مستقر در شرکت تولیدکننده باید تمام موارد زیر را مدیریت کند:
- بازاریابی صادراتی
- حمل و نقل کالا به بازار هدف
- امور گمرکی، مالیاتی و ارزی
- پژوهش در خصوص روند عرضه و تقاضا، مسائل اقتصادی جهان و اثر آن بر بازار هدف
- پژوهش در خصوص قوانین تجاری کشورهای مختلف برای پیشگیری از بروز مشکلات احتمالی
- پژوهش در خصوص قیمت گذاری، استانداردهای محصول و بسته بندی در بازار هدف (تحقیقات بازار)
- انتخاب بازار مناسب با توجه به تمام جوانب و شرایط (هوش تجاری)
- مذاکره با طرف معامله و جلب نظر وی
- و…
2- انتصاب توزیعکننده
بر اساس این روش، میتوانید در کشور دیگر یک توزیعکننده انتخاب کنید. وظیفه توزیعکننده خرید کالاها است. در نتیجه او مالکیت را در اختیار میگیرد و خدمات را به نمایندگی از شما به مشتریان ارائه میدهد.
3- راه اندازی دفتر فروش در خارج از کشور
یکی دیگر از رویکردهای مهم در بخش حوزه صادرات مستقیم، راه اندازی دفتر فروش در خارج از کشور است. شما با تاسیس یک دفتر و اجاره یک انبار در خارج از کشور میتوانید کالای خود را به راحتی به دست مشتری برسانید. این رویکرد دقیقاً مانند این است است که به دفتر خود بر خارج از کشور کالا صادر کنید.
صادرات غیرمستقیم
در روش صادرات غیر مستقیم صادرات جنس و کالا از طریق چندین واسطه در کشور سازنده صورت میگیرد.
در مقابل صادرات مستقیم که در آن اکثر امور به وسیله تیم داخلی شرکت انجام میشد، در صادرات غیرمستقیم کلیه امور بازرگانی خارجی و حمل و نقل برون سپاری میشود. این روش صادرات در مقایسه با صادرات مستقیم علاوه بر کاهش مسئولیتها، کاهش برخی از هزینهها و ریسکها را نیز برای تولیدکنندگان به همراه خواهد داشت. از معایب و مزایای آن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
مزایا:
- عدم نیاز به سرمایه گذاری
- عدم نیاز به درگیری با چالشهای صادرات مانند چالشهای حمل و نقل بین المللی، تحریمها، پرداختها، بازاریابی صادراتی و…
- عدم نیاز به پژوهشهای دائمی در خصوص روندها و تغییرات بازارهای جهانی و جلوگیری از ضررهای احتمالی (در برخی از انواع صادرات غیرمستقیم مانند EMC یا صادرات مشارکتی)
- عدم نیاز به آشنایی با فنون مذاکره
- عدم نیاز به آشنایی با مسائل فرهنگی، اقتصادی و قوانین تجاری هر کشور
- رشد سریع فروش، سوددهی و بازگشت سرمایه
معایب:
- سود کمتر به دلیل پرداختیها به واسطهها
- کاهش ارتباط مستقیم با مصرف کنندگان و دریافت بازخورد
- کاهش کنترل قیمتها در بازار هدف به دلیل نداشتن کنترل بر سیاستهای بازاریابی
- کمرنگ شدن نقش تولیدکننده اصلی در حمایت از هویت برند و در نتیجه احتمال آسیب دیدن به چهره برند در بازار هدف
- امکان بدقولیها و بدخدمتیهای واسطهها که ممکن است به خاطر انتخاب اشتباه تولیدکننده در گزینش واسطه رخ دهد
1- شرکتهای بازرگانی
در انواع صادرات غیرمستقیم یک سری شرکتهای بازرگانی صادرات و واردات با هدف انجام امور بازرگانی و مبادله کالا با کشورهای خارجی در سراسر دنیا به وجود آمده اند. این شرکتها از نظر نوع خدمات و اهدافی که دنبال میکنند با یکدیگر تفاوت داشته و هرکدام برای اهداف مشخصی میتوانند مناسب باشند. انواع صادرات غیرمستقیم عبارتند از:
شرکتهای بازرگانی عمومی ETC
شرکتهای بازرگانی عمومی یا Export Trading Companies شرکتهایی هستند که کالاهایی را به اقتضای منافع خود به کشورهای مورد نظر صادر میکنند. کالاها و شرکتهایی که این شرکتها با آن کار میکنند ممکن است در طول زمان و با تغییر شرایط تغییر کنند.
تولیدکنندگان میتوانند با برقراری ارتباط با این شرکتها، برای مدت معینی با عقد قرارداد از خدماتشان استفاده کنند. خدمات شرکتهای بازرگانی عموما شامل رایزنی با خریدار، انجام امور مربوط به فروش و ارسال محصول میشود. احتمالا شرکتهای ETC یک یا چند مشتری از قبل برای هر محصول میشناسند و دیگر برای جذب مشتریان بیشتر اقدامات بازاریابی انجام نمیدهند. ضمناً ایشان خود را در ضرر با تولیدکننده شریک نمیدانند و صرفا حق کار خود را دریافت میکنند، صرف نظر از اینکه نتیجه چه باشد.
شرکتهای مدیریت صادرات EMC
شرکتهای مدیریت صادرات یا Export Management Companies علاوه بر ارائه خدمات بازرگانی اقدام به ارائه مشاوره در زمینه قیمت گذاری، تحلیل بازار، انتخاب بازار هدف و… نیز مینمایند. به همین دلیل حتی چنانچه در خصوص حفظ هویت برند، حق اختراع و… حین صادرات نگرانیهایی داشته باشید میتوانید از کارشناسانشان مشاوره بگیرید.
این شرکتها معمولا به صورت تخصصی در یک یا چند صنف مشخص کار میکنند و با تولیدکنندگان محصول مورد نظر همکاری بلند مدت دارند. به علاوه، گاهی در صورت توافق قبلی بعضی از ریسکها و ضررهای احتمالی را بین خود و تولیدکننده تقسیم میکنند که مسلما برای تولیدکنندگان بسیار سودمند خواهد بود.
حتی برخی از شرکتهای مدیریت صادرات به عنوان توزیع کننده یا کارگزار در بازار هدف مشغول فعالیت هستند. این مسئله نه تنها دامنه خدمات آنها را گستردهتر میسازد، بلکه به ایشان در شناخت بهتر بازار هدف و در نهایت به فروش محصولات مشتریانشان کمک خواهد کرد.
با وجود تمام این مزایا، شرکتهای EMC معمولا ترجیح میدهند با تولیدکنندگان مطرح و شناخته شده همکاری داشته باشند و در صورت همکاری با تولیدکنندگان کوچک یا محصولاتی که نتوانند خود را به خوبی در بازار عرضه کنند، بیم آن میرود که آنها را دور بزنند تا در نهایت موفق به جذب رقبای قویتر آنها شوند.
مراکز خرید واسطه
این مراکز از نظر نحوه ارائه خدمات مشابه شرکتهای بازرگانی عمومی هستند با این تفاوت که در بازارهای هدف حضور دارند.
2- صادرات اتکایی
گاهی برخی از کارگاههای تولیدی یا تولیدکنندگان کوچک که محصولات محدودی برای صادرات دارند، با هدف تکمیل محصولات مرتبط با کالای تولیدی خود اقدام به تأسیس تعاونی صادراتی و مشارکت با سایر تولیدکنندگان مینمایند. هدف این تولیدکنندگان این است که کالاهای مرتبط را در کنار محصولات تولیدی خود به بازار هدف صادر کنند.
به عبارت دیگر، در این حالت چند تولیدکننده با هم برای صادرات محصولاتشان شریک میشوند یا عملیات صادرات را به یکی از خودشان میسپارند.
شرکتهایی که رقیب یکدیگر نیستند و محصولات آنها مرتبط با یکدیگر است، از این روش برای عرضه تولیداتشان استفاده میکنند. تصور کنید که یک شرکت تولیدکننده برس مو دارید که هنوز بخش صادرات خود را شروع نکرده اید، اما شما قصد دارید برسهای خود را بدون هیچ ریسکی در ایتالیا هم به فروش برسانید. پس به دنبال یک شرکت مرتبط میگردید که محصولات خود را در بازار ایتالیا میفروشد و در نهایت صادرات محصولاتتان را به یک تولید کننده شامپو که به ایتالیا صادرات دارد میسپارید.
در این حالت در رویکرد صادرات اتکایی، شما به تولید کننده شامپو مراجعه می کنید و به آنها پیشنهاد میدهید تا فروش برسهای تولیدی شما را هم در ایتالیا برعهده بگیرند. در مقابل، شرکت تولید کننده شامپو نیز میتواند بدون هیچ گونه هزینه اضافی یا با کمترین هزینه مجموعه کاملتری از محصولات را به توزیعکنندگان ارائه دهد. در این حالت شرکت تولیدکننده شامپو از خرید و فروش برسهای مو به صورت حق الزحمه و یا به صورت فروش آنها با قیمت بیشتر سود خواهد برد.
3- صادرات مشارکتی
در این نوع صادرات، تولیدکننده با همکاری شرکتهای بازاریابی در بازار هدف، کنسرسیومها، گروههای بازاریابی خوشهای صنعتی و… اقدام به صادرات مینماید. از مزیتهای همکاری و مشارکت با کنسرسیومها کاهش هزینههای بازاریابی صادراتی برای تولیدکنندههاست. چراکه به طور معمول کنسرسیومها هزینههای بازاریابی را بین خود تقسیم میکنند.
نوع دیگری از صادرات مشارکتی قرار گرفتن تحت لیسانس یک شرکت خارجی در بازار هدف است. به این ترتیب با رعایت قوانین و اصول شرکت طرف قرارداد، به راحتی و بدون نیاز به بازاریابی میتوانید محصولات خود را به بازار هدف برسانید.
توجه داشته باشید که با قدم گذاشتن در مسیر صادرات غیرمستقیم و مشارکتی شما در واقع یک سری شرکای تجاری (شامل شرکت بازرگانی، شرکای شرکت بازرگانی و خدمات دهندگان به آن) برای خود انتخاب خواهید کرد. ایجاد حس اعتماد، مشارکت و توجه به اهداف مشترک در این مسیر از الزامات یک همکاری طولانی مدت و موثر خواهد بود.
صادرات موقت
برخی منابع، انواع صادرات را به دو دسته موقت و قطعی دسته بندی کردهاند.
صادرات موقت در واقع نوعی از صادرات است که فقط برای مدت کوتاهی، تعداد مشخصی کالا به بازار هدف ارسال شده و بعد از اتمام مدت معین، محصولاتی که به فروش نرفته باشند به کشور عودت داده میشوند. بارزترین نمونه این نوع صادرات، نمایشگاههای بینالمللی هستند. لازم به ذکر است، دولت بابت محصولات بازگشت داده شده مالیاتی از صادرکنندگان اخذ نخواهد کرد. این روش بیشتر از صادرات، جنبه بازاریابی و معرفی محصول و برند در بازار هدف را دارد و میتواند برای شناخته شدن در بازارهای بین المللی و آشنا شدن با سایر برندهای هم صنف در جهان سودمند باشد.
صادرات قطعی
صادرات قطعی شامل سایر موارد صادرات میشود که طی دو بخش صادرات مستقیم و صادرات غیرمستقیم توضیح داده شد.
کار با ابزارهای صادراتی، تحلیل اطلاعات تجاری، جلب اعتماد مشتریان خارجی، یافتن مشتری خارجی، فرایندهای عملیاتی صادرات
هر کدام از روشهای صادرات برای چه شرایطی مناسبتر است؟
گاهی شرکتهای بزرگ و با منابع مالی و زمانی مناسب به دلایلی چون عدم تمایل به درگیر شدن با چالشهای جدید، ترجیح میدهند با شرکتهای بازرگانی همکاری یا شراکت نمایند؛ اما معمول این است که تصمیم گیریها بر اساس ویژگیهای هر روش صادراتی و شرایط تولیدکننده صورت پذیرند تا بیشترین بازدهی را برای شرکت تولیدکننده به همراه داشته باشد.
- شرکتهای کوچک و متوسط که منابع مالی محدودی دارند یا حجم تولیدشان به قدری نیست که بتوانند به طور منظم صادرات داشته باشند بهتر است از روشهای غیرمستقیم صادراتی استفاده کنند.
- شرکتهایی که تازه قصد دارند وارد بازارهای جهانی شوند بهتر است با صادرات غیرمستقیم شروع کنند.
- برای آزمودن بازارهای خارجی مختلف میتوان از صادرات غیرمستقیم استفاده کرد. از آنجا که این روش صادرات نیازی به سرمایه گذاری ندارد، روش مناسبی برای سنجش ظرفیت بازار و آشنا ساختن مشتریان هدف با برند است.
- چنانچه برای تولیدکننده حفظ بازارهای داخلی نسبت به بازارهای خارجی از اولویت بالاتری برخوردار است، توصیه میشود امور صادرات را به یک شرکت بازرگانی سپرده و تمرکز خود را از بازارهای داخلی از دست ندهد.
- چنانچه مشتریان هدف از نظر جغرافیایی و فرهنگ خرید همگن باشند، اجرای کانالهای بازاریابی و توزیع محصول راحتتر قابل انجام است. در این شرایط در خصوص محصولاتی که نیاز به خدمات پس از فروش دارند یا محصولات با ارزش بالا پیشنهاد میشود که صادرات مستقیم انجام شود.
- چنانچه بازار هدف از نظر فرهنگی با بازار داخلی شباهت داشته باشد، صادرات مستقیم میتواند انتخاب مناسبی باشد. برای مثال در اکثر کشورها صادرات به کشورهای همسایه – که فرهنگ مشابهی دارند – معمولا به صورت مستقیم صورت میگیرد.
- طبق قوانین برخی کشورها کلیه صادرکنندگان موظفاند برای فروش محصول خود یک کارگزار محلی یا توزیع کننده را در بازار هدف واسطه قرار دهند. در این کشورها صادرکنندگان ناچار به صادرات غیرمستقیم خواهند بود.
در نهایت این شما هستید که باید با توجه به امکانات مجموعه و اهداف مجموعه خود یکی از انواع صادرات را انتخاب کرده و در آن قدم بگذارید. برای این منظور استفاده از آمار و ارقام و تحقیقات بازار میتواند کمک شایانی باشد.
جمع بندی
جالب است بدانید طبق تحقیقات صورت گرفته، برخلاف تصور که گمان میرود خصوصیات محصول مانند کیفیت کالا یا بسته بندی آن میتواند عواملی مهمی در موفقیت صادرات باشند، مهمترین عواملی که در موفقیت صادرات نقش داشتهاند «تعهد شرکت برای صادرات» و «استفاده از فناوری روز» بوده اند. عوامل مرتبط با کیفیت محصول بعد از این دو عامل قرار داشته و آن هم نه یک عامل مستقیم کیفی بلکه بهبود کیفیت محصول یعنی «بهبود محصول نسبت به روزهای قبل و با توجه به خواست مشتریان» بوده است.
بنابراین با پژوهشهای بیشتر و کسب اطلاعاتی از این دست میتوان نیازهای مشتریان هدف را لمس کرده و برای همانها گام برداشت. در این صورت درصد موفقیت بسیار بالاتر خواهد بود.
خبر خوب این که مهم نیست چه نوع صادراتی را از میان انواع صادرات معرفی شده انتخاب میکنید، همیشه شما میتوانید بخش پژوهش را برون سپاری کنید. تیمهای مشاوره صادراتی برای همین منظور ایجاد شده و هدفشان ارائه خدمات مشاوره به تولیدکنندگان و صادرکنندگان است.
